Η παρούσα εργασία εκπονήθηκε με στόχο την αποτύπωση της καμένης έκτασης, μετά από την πυρκαγιά που ξέσπασε την 1η Αυγούστου 2021 στη θέση «Παναγία Παντάνασσα» Ν. Ρόδου, με χρήση δορυφορικών εικόνων Sentinel και την μελέτη της σφοδρότητας καύσης της πυρκαγιάς, με χρήση του φασματικού δείκτη dNBR, που είναι ικανός να διακρίνει τoν εντοπισμό αλλαγών στην ανακλώμενη ενέργεια της υγιούς βλάστησης, του εδάφους και της εδαφικής υγρασίας λόγω πυρκαγιάς.
Ο δορυφόρος Sentinel 2Β είναι εξοπλισμένος με τον δέκτη MSI που διαθέτει 13 φασματικά κανάλια με χωρική ανάλυση που ξεκινά από 10μ. και φθάνει έως τα 30μ. Για την παρούσα εργασία, εκτός από δορυφορική εικόνα εικόνα Google Earth, λήφθηκαν δωρεάν από την διαδικτυακή πύλη της European Space Agency (https://scihub.copernicus.eu) γεωμετρικά, ραδιομετρικά και ατμοσφαιρικά διορθωμένες εικόνες δορυφόρου Sentinel 2Β, με ημερομηνίες λήψης 28-7-2021 και 2-8-2021 και χρησιμοποιήθηκαν τα κανάλια 8 (NIR) και 12 (SWIR). Ακόμη χρησιμοποιήθηκαν στοιχεία του δασικού χάρτη της Π.Ε. Ρόδου ώστε να διακριθούν τα δάση και οι δασικές εκτάσεις εντός της περιμέτρου τη πυρκαγιάς. Τέλος, για την εκτέλεση όλων των διαδικασιών των επιμέρους εργασιών σε περιβάλλον GIS και την δημιουργία χαρτών, χρησιμοποιήθηκε το ανοιχτού κώδικα λογισμικό QGIS.
Για τον φασματικό δείκτη dNBR εφαρμόσθηκε η διάκριση των κατηγοριών σφοδρότητας καύσης που προτείνεται από τους Key και Benson (2006) και τα εύρη τιμών τους που προτείνει η United States Geological Service (USGS) όπως φαίνονται στον πίνακα που ακολουθεί.
(Χάρτης 1)
Σύμφωνα με τον χάρτη 1, η πυρκαγιά έκαψε περίπου 11.000 στρέμματα από τα οποία 10.000 περίπου στρέμματα αποτελούσαν δάση και δασικές εκτάσεις.
(Χάρτης 2)
Σύμφωνα με τον χάρτη 2, το 64% των καμένων εκτάσεων εμφανίζει μέτρια έως υψηλή σφοδρότητα καύσης.
Ο δείκτης σφοδρότητας καύσης αναφέρεται στο πόσο σφοδρά κάηκε η βλάστηση και το έδαφος μίας περιοχής κατά την πυρκαγιά. Επομένως ο χάρτης σφοδρότητας καύσης μίας πυρκαγιάς, όχι μόνο μπορεί να εντοπίσει χωρικά την σφοδρότητα καύσης της βλάστησης και του εδάφους, αλλά μπορεί να βοηθήσει στον σχεδιασμό της μεταπυρικής αποκατάστασης της καμένης περιοχής, καθώς δίνει σημαντικές πληροφορίες για την πιθανότητα μελλοντικών καταστροφών, που μπορεί να προκύψουν από πλημμύρες και φαινόμενα διάβρωσης του εδάφους.
Στην προκειμένη περίπτωση, λόγω της εγγύτητας της καμένης έκτασης στην Κοιλάδα των Πεταλούδων, ο χάρτης σφοδρότητας καύσης, πέρα από τις σημαντικές πληροφορίες που προσφέρει γενικά για την χωροθέτηση των αντιπλημμυρικών και αντιδιαβρωτικών έργων, παρέχει σημαντικά στοιχεία που μπορούν να βοηθήσουν στην λήψη έκτακτων μέτρων για τη διατήρηση του ευαίσθητου περιβάλλοντος του μοναδικού αυτού οικοσυστήματος.
Κωνσταντίνος Παπαδόπουλος
Δασολόγος – Περιβαλλοντολόγος MSc
