Το Σάββατο 13 Νοεμβρίου πραγματοποιήθηκε μια σπουδαία εκδήλωση στο Κατάλυμα της Ισπανίας στην Παλιά Πόλη. Προσκεκλημένη του Διεθνούς Κέντρου Συγγραφέων και Μεταφραστών Ρόδου του ΔΟΠΑΡ ήταν η καθηγήτρια Ιστορίας στο ΕΚΠΑ, κ. Μαρία Ευθυμίου για να παρουσιάσει το νέο της βιβλίο «Ρίζες και θεμέλια. Οδόσημα της Ιστορίας του Ελληνισμού» (εκδόσεις Πατάκη) σε συνεργασία με το γνωστό δημοσιογράφο Μάκη Προβατά.
Πρόκειται για ένα βιβλίο Ιστορίας του Ελληνισμού, που μας μιλά για τα θεμέλιά μας και μας δείχνει τις ρίζες μας για να κατανοήσουμε το σήμερα και να ελπίσουμε σε ένα καλύτερο αύριο.
Στο μάθημα Ιστορίας που δίδαξε σε όσους παρευρέθηκαν στη γεμάτη αίθουσα, η κ. Ευθυμίου έκανε μια αναδρομή στην ιστορία του Ελληνισμού από τις απαρχές του μέχρι και σήμερα, τονίζοντας ότι ο Ελληνισμός έχει συσταθεί πάνω σε τρεις πυλώνες: τη γλώσσα, τη ναυτοσύνη και τον αποικισμό.
Αναφορικά με τη γλώσσα, η κ. Ευθυμίου επισήμανε ότι η ελληνική έχει το εξαιρετικά σπάνιο χαρακτηριστικό να παραμένει αδιάσπαστα ζώσα επί χιλιάδες χρόνια, με το γραπτό της μάλιστα σκέλος να είναι σχεδόν 3.500 ετών.
Για περισσότερο από χίλια χρόνια η ελληνική ήταν η γλώσσα επικοινωνίας, αναφοράς και παιδείας για μια ευρύτερη γεωγραφική περιοχή, από την Ιταλία και τη νοτιοανατολική Ευρώπη μέχρι την Εγγύς και Μέση Ανατολή, την ανατολική Μεσόγειο, τον Εύξεινο Πόντο, τη Μικράν Ασία, τη βόρεια Αφρική και τον Εύξεινο Πόντο.
Στη συνέχεια, η κ. Ευθυμίου μάς ταξίδεψε με τα πλοία των Ελλήνων, που έκαναν εμπόριο στη λεκάνη της ανατολικής Μεσογείου, αλλά και προς τα δυτικά, στην Ιταλία, φτάνοντας μέχρι και την Ισπανία.
Οι Έλληνες, όμως, δεν έμειναν μόνο στο εμπόριο, αλλά εγκαταστάθηκαν και σε νησιά του Αιγαίου, στα παράλια της Μικράς Ασίας, στο μεγαλύτερο μέρος της Κρήτης καθώς και στην Κύπρο. Η επέκταση αυτή όχι μόνο ενίσχυσε την ελληνική γλώσσα, αλλά κατοχύρωσε τη βαθιά σχέση των Ελλήνων με τη θάλασσα, πράγμα που είχε ως επακόλουθο τον ελληνικό αποικισμό.
Με την ίδρυση ελληνικών πόλεων στη Μεσόγειο, στη Μικρά Ασία, στον Εύξεινο Πόντο, η ελληνική γλώσσα διαδόθηκε παντού κι έμεινε ρωμαλέα και κραταιή κατά την ελληνιστική περίοδο, τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, έγινε η γλώσσα της νέας θρησκείας του Χριστιανισμού και των Ευαγγελίων και αργότερα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.
Ειδικότερα, αναφερόμενη στο Χριστιανισμό, κατέστησε αξιοπρόσεκτο το γεγονός ότι κατά τους αιώνες διαμόρφωσης της νέας θρησκείας, αυτή δεν συντελέστηκε μόνο από την ελληνική γλώσσα, αλλά και από τον ελληνικό πολιτισμό, με αποτέλεσμα να απομακρυνθεί από τις εβραϊκές του ρίζες και να κλίνει προς τον Ελληνισμό.
Στη συνέχεια η κ. Ευθυμίου, περνώντας από τη χιλιόχρονη Βυζαντινή Αυτοκρατορία έφτασε στους αιώνες του Νέου Ελληνισμού μέχρι και τις αρχές του 2ού αιώνα. Καθ’ όλη αυτή τη χρονική διάρκεια, οι Έλληνες συγκροτούσαν μια εξαιρετικά διαχυμένη ανθρώπινη ομάδα με αποτέλεσμα η εθνική επανάσταση να αρχίσει από τη Βλαχία και τη Μολδαβία, δεδομένου ότι οι Έλληνες είχαν επιβλητική παρουσία στην περιοχή.
Η κ. Ευθυμίου τόνισε και μια άλλη παράμετρο του Ελληνισμού κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Αντίθετα απ’ ό,τι πιστεύεται, υπήρχαν δεκάδες ελληνικά σχολεία, γνωστά ήδη από το 16ο αιώνα σε διάφορες περιοχές: Ιωάννινα, Πάτμο, Σάμο, Μυτιλήνη, Χίο, Αθήνα και αλλού, ενώ σημαντικά ήταν και τα σχολεία που ίδρυσαν οι Έλληνες σε τόπους εκτός της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας όπου είχαν εγκατασταθεί δημιουργώντας παροικίες.
Η κ. Ευθυμίου ολοκλήρωσε το μάθημα Ιστορίας αναφερόμενη στην Επανάσταση του 1821, που οδήγησε στη δημιουργία του ελληνικού κράτους με Κυβερνήτη τον Ιωάννη Καποδίστρια, του πρώτου ανεξάρτητου εθνικού κράτους της νοτιοανατολικής Ευρώπης, πράγμα που αποτέλεσε τον ακρογωνιαίο λίθο για τη Βαλκανική χερσόνησο συνολικά. Επίσης, δεν παρέλειψε να μιλήσει για το κίνημα του Φιλελληνισμού που ήταν καίριας σημασίας για τον Ελληνισμό και την τύχη της Επανάστασης.
Από την πλευρά του, ο Μάκης Προβατάς ανέφερε ότι το συγκεκριμένο βιβλίο αποτελεί εκ των πραγμάτων έναν σημαντικό φόρο τιμής στα διακόσια χρόνια από το 1821.
Συμπλήρωσε, επίσης, ότι η Μαρία Ευθυμίου «εκπροσωπεί και αντιπροσωπεύει την Ελλάδα της φλόγας και όχι την Ελλάδα της στάχτης», καθώς η ίδια θεωρεί ότι η ελληνική Ιστορία των τελευταίων διακοσίων χρόνων έχει πολλές φωτεινές πλευρές, γόνιμες στιγμές και περιόδους, όπως την επέκταση των συνόρων, τα τεχνικά έργα, την ανάκαμψη της παραγωγής και της οικονομίας, την ψήφιση εμπνευσμένων συνταγμάτων, τη σταδιακή βελτίωση του πολιτικού συστήματος, τη διάδοση και εμβάθυνση της παιδείας κ.ά.
Η προϊσταμένη του ΔΚΣΜΡ Νάνσυ Τρυποσκούφη αναφέρθηκε στη συνεισφορά της Μαρίας Ευθυμίου στην ιστορική επιστήμη και στην επιτυχημένη ακαδημαϊκή της πορεία. Σχολιάζοντας το βιβλίο πρόσθεσε ότι σε αυτό τίθεται το ερώτημα της ταυτότητας, που αποτελεί συστατικό στοιχείο της ενότητας του έθνους.
Στην ομιλία της Μαρίας Ευθυμίου παρευρέθηκαν ο βουλευτής Δωδεκανήσου κ. Βασίλης Υψηλάντης, που έδωσε έναν σύντομο χαιρετισμό, ο Δήμαρχος Ρόδου κ. Αντώνης Καμπουράκης, ο Αντιδήμαρχος Εμπορίου και Θρησκευτικών Θεμάτων κ. Θανάσης Στάμος, η Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων κ. Μαρία Μιχαηλίδου, μέλη της πανεπιστημιακής και εκπαιδευτικής κοινότητας καθώς και πολύς κόσμος (σύμφωνα με την τήρηση των υγειονομικών όρων που προβλέπονται ενάντια στον κορωνοϊό).
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε με τη στήριξη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου.
Ιδιαίτερες ευχαριστίες απευθύνονται στον κ. Βασίλη Καϋμενάκη για την παραχώρηση των φωτογραφιών.
Η Μαρία Ευθυμίου
Η Μαρία Ευθυμίου σπούδασε Ιστορία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και στη Σορβόννη. Διδάσκει Ιστορία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών από το 1981. Από το 2007 διδάσκει δωρεάν σε όλη την Ελλάδα κύκλους μαθημάτων Παγκόσμιας και Ελληνικής Ιστορίας.
Τα μαθήματα αυτά έχουν καλύψει περί τις 3.500 ώρες διδασκαλίας και τα έχουν παρακολουθήσει δεκάδες χιλιάδες άτομα. Έχει συγγράψει και επιμεληθεί έξι βιβλία Ιστορίας. Έχουν δημοσιευθεί περί τα 70 άρθρα και συµβολές της σε επιστημονικά συνέδρια και περιοδικά Ιστορίας στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Το έτος 2013 τιμήθηκε µε το «Βραβείο Εξαίρετης Πανεπιστημιακής Διδασκαλίας εις µνήµην Β. Ξανθόπουλου – Στ. Πνευµατικού».
Ο Μάκης Προβατάς
Ο Μάκης Προβατάς γεννήθηκε στην Αθήνα. Είναι απόφοιτος της Οδοντιατρικής Σχολής Θεσσαλονίκης. Από το 1999 κάνει ραδιοφωνικές εκπομπές, (ΕΡΑ, Vima fm και Athens Voice Radio).
Έχει πάρει πάνω από 350 συνεντεύξεις από ξένους και Έλληνες επιστήμονες, πανεπιστημιακούς, πολιτικούς, συγγραφείς και καλλιτέχνες, για το «ΒΗΜΑ» και το «ΒΗΜagazino» και την “Athens Voice”.
Mεταξύ αυτών οι Eric Hobsbawm, Norman Davies, Dario Fo, Stephen Hawking, Noam Chomsky, Richard Dawkins, Eduardo Galeano, Carlos Fuentes κ.ά. Με τη Μαρία Ευθυμίου έχει συνεργαστεί και στη συγγραφή του βιβλίου «Μόνο λίγα χιλιόμετρα. Ιστορίες για την Ιστορία».
