Τήλος: Το ελληνικό νησί με το «μεγαλύτερο ποσοστό ανακύκλωσης στον κόσμο»
Το πρόγραμμα, που υλοποιείται από το Δήμο Τήλου, τον Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦοΔΣΑ) Νοτίου Αιγαίου και την εταιρεία Polygreen, ξεκίνησε τον περασμένο Δεκέμβριο με εντυπωσιακά έως τώρα αποτελέσματα.
Οι βασικοί στόχοι του έργου, όπως επισημαίνει σε ανακοίνωσή του το ΥΠΕΝ, είναι η μεγιστοποίηση της ανακύκλωσης και της ανάκτησης υλικών και η απαλλαγή του νησιού από την ανάγκη ταφής αποβλήτων με την οριστική διακοπή λειτουργίας του χώρου υγειονομικής ταφής.
Η συλλογή των αποβλήτων γίνεται σε ειδικούς συλλέκτες που έχουν τοποθετηθεί στις κατοικίες, τις επιχειρήσεις και τα υπόλοιπα κτίρια του νησιού (δημοτικές υπηρεσίες, σχολεία κλπ), τα οποία διαχωρίζονται στην πηγή σε τρία ρεύματα:
- Βιοαπόβλητα.
- Ανακυκλώσιμα υλικά.
- Μη ανακυκλώσιμα υλικά.
Στη συνέχεια μεταφέρονται στον χώρο όπου τα ανακυκλώσιμα υλικά διαχωρίζονται σε συγκεκριμένες κατηγορίες, δεματοποιούνται και προωθούνται προς ανακύκλωση. Από την έναρξη του έργου τον περασμένο Δεκέμβριο, το ποσοστό ανακύκλωσης έχει αυξηθεί εντυπωσιακά καθώς αγγίζει το 80%. Τα οφέλη του προγράμματος είναι σημαντικά και συνοψίζονται ως εξής:
- Κλείνουν οι χώροι ταφής απορριμμάτων. Το πρόγραμμα συμβάλλει στην επίτευξη του εθνικού στόχου για το 2030 που προβλέπει τον περιορισμό της υγειονομικής ταφής στο 10%.
- Με τη χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων και την κομποστοποίηση εμπλουτίζονται τα εδάφη που απειλούνται με ερημοποίηση.
- Εξασφαλίζεται πολύ υψηλό ποσοστό ανάκτησης και ανακύκλωσης.
- Εξοικειώνονται οι κάτοικοι, οι μαθητές και οι επιχειρήσεις του νησιού με τις αρχές της κυκλικής οικονομίας.
- Προάγεται ένα νέο, πιο πράσινο και πιο βιώσιμο μοντέλο τουριστικής ανάπτυξης.
«Η Τήλος έχει καταφέρει να είναι το νησί με το μεγαλύτερο ποσοστό ανακύκλωσης παγκοσμίως και αυτό είναι κάτι που μας γεμίζει όλους με ελπίδα», δήλωσε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας.
Σύμφωνα με το πιλοτικό πρόγραμμα Just Go Zero της Polygreen, η Τήλος πρόκειται να μετατραπεί στο πρώτο «πράσινο» νησί παγκοσμίως, με μηδενικά οικιακά απορρίμματα, ενώ ήδη έχει καταφέρει να ανακυκλώνει σε ποσοστό 86%.
Από τον Δεκέμβριο του 2021 που ξεκίνησε το πρόγραμμα, μοιράστηκαν τσάντες και δοχεία σε όλους τους κατοίκους, οι οποίοι ξεκίνησαν να χωρίζουν τα απορρίμματά τους σε ανακυκλώσιμα, βιοαπόβλητα και μη ανακυκλώσιμα.
Τα απορρίμματα συλλέγονται τρεις με τέσσερεις φορές την εβδομάδα από το κάθε σπίτι, με φορτηγά της εταιρείας και καταλήγουν στο “3Κ”, τη μονάδα ολιστικής διαχείρισης αποβλήτων Polygreen, όπου γίνεται η διαλογή σε 25 ρεύματα, ανακυκλώνονται ή επαναχρησιμοποιούνται, ενώ ένα πολύ μικρό ποσοστό καταλήγει σε επεξεργασία για ενεργειακή αξιοποίηση.
Σημαντικό ρόλο παίζει η συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας, η οποία κατά πλειοψηφία αγκάλιασε το εγχείρημα, το οποίο αναμένεται σύντομα να φθάσει σε ποσοστά ανακύκλωσης άνω του 90%.
Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε ο κ. Σκρέκας στην εκπαίδευση των πολιτών και τη συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας, ενώ επεσήμανε την αξία της πρωτοβουλίας σε επίπεδο βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης, καθώς ήδη η Τήλος πρωτοπορεί σε ζητήματα αειφορίας, αφού το 100% σχεδόν των ενεργειακών αναγκών καλύπτονται από ΑΠΕ.
Απ’ την πλευρά του, ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου, Γιώργος Χατζημάρκος, επεσήμανε:
«Στην Τήλο γιορτάζουμε την ικανότητά μας να βάζουμε στόχους και να τους πετυχαίνουμε.
Η Τήλος αποτελεί το καλύτερο παράδειγμα με το καλύτερο ποσοστό ανακύκλωσης στην Ευρώπη. Η συνεργασία όλων των εμπλεκομένων υπήρξε άριστη, αλλά η επιτυχία, ο πιο κρίσιμος παράγοντας, ήταν οι πολίτες. Ο ικανότερος παίκτης ενός πολύ καλού σχεδίου, ήταν και παραμένουν για το μέλλον οι δημότες του νησιού, που λειτούργησαν με υπευθυνότητα και σοβαρότητα», ανέφερε και πρόσθεσε ότι: «Η μακρά δημοσιονομική κρίση, η κλιματική αλλαγή, απέδειξε πόσο σημαντικό είναι να υπάρξει εξοικονόμηση περιβαλλοντικών πόρων».
«Η Τήλος πέτυχε να βγει απ’ την αφάνεια, και με διψήφιους ρυθμούς ανάπτυξης έχει πετύχει να αποτελεί έναν ευδιάκριτο τουριστικό προορισμό. Πρωτοπορεί σε ΑΠΕ, περιβάλλον και μεταναστευτικό», δήλωσε η Μαρία Αλειφέρη, η δήμαρχος της Τήλου. Όπως πρόσθεσε, «αποδείξαμε ότι η πρωτοπορία δεν ξεκινάει από το κέντρο, αλλά από μικρά νησιά μας, τα οποία μπορούν να είναι παράδειγμα». Μάλιστα, αναφέρθηκε στη μνήμη του αείμνηστου δημάρχου, Τάσου Αλειφέρη, ο οποίος, όπως είπε, «έπεισε την τοπική κοινωνία ότι μπορούμε να σταθούμε στα πόδια μας. Με το πρόγραμμα Just Go Zero, αποδεικνύει η Τήλος ότι τίποτα δεν είναι ακατόρθωτο», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Όπως σημείωσε απ’ την πλευρά του ο CEO και ιδρυτής της Polygreen, Θανάσης Πολυχρονόπουλος, «όλα ξεκίνησαν από ένα όραμα: Βρισκόμαστε στις απαρχές ενός νέου πολιτισμού. Του πολιτισμού χωρίς απόβλητα. Και από το ακριτικό νησί της Τήλου, στόχος μας είναι να δώσουμε το στίγμα αυτού του νέου παγκόσμιου πολιτισμού. Τον πολιτισμό των νησιών του Νοτίου Αιγαίου».
Αφού ευχαρίστησε τον πρωθυπουργό και τους εκπροσώπους της κυβέρνησης, ο κ. Πολυχρονόπουλος δήλωσε ότι «δε θα μπορούσε να υλοποιηθεί το εγχείρημα χωρίς τη συμβολή της δημάρχου και του Περιφερειάρχη, ενώ οι μεγάλοι πρωταγωνιστές και ήρωες είναι οι κάτοικοι της Τήλου», αφιερώνοντας το όλο εγχείρημα στη μνήμη του Τάσου Αλιφέρη.
Σε βιντεοσκοπημένο μήνυμά του, ο επίτροπος Περιβάλλοντος Ωκεανών και Αλιείας, Βιργκίνιους Σινκεβίτσιους, εξήρε τις προσπάθειες του ελληνικού νησιού, χαρακτήρισε το πρόγραμμα ως ένα μεγάλο βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, επεσήμανε τη στήριξη της ΕΕ σε ζητήματα κυκλικής οικονομίας και εξέφρασε την ελπίδα ότι πολλοί θα μιμηθούν το παράδειγμα του ακριτικού νησιού.
«Ξεπεράσαμε τους Ευρωπαϊκούς στόχους ανακύκλωσης στην Τήλο», ανέφερε απ’ την πλευρά του ο γενικός γραμματέας Συντονισμού Διαχείρισης Απορριμμάτων του ΥΠΕΝ Μανώλης Γραφάκος. Τόνισε, ότι η δράση έχει μεγάλη σημασία για την ενίσχυση της χώρας να ξεφύγει από τις τελευταίες θέσεις στην ανακύκλωση και την κυκλική οικονομία, ενώ χαρακτήρισε την Τήλο, ως ένα νησί με εμβληματικές «πράσινες» παρεμβάσεις.
Ο κ. Γραφάκος επεσήμανε ότι γίνονται σημαντικές προσπάθειες απομείωσης των προστίμων στο σύνολο της χώρας, ενώ έκανε γνωστό ότι μέχρι τις αρχές του 2023, θα έχουν ολοκληρωθεί οι δημοπρατήσεις των Μονάδων Επεξεργασίας Αποβλήτων για το σύνολο της χώρας.
Τα οφέλη του προγράμματος είναι σημαντικά και συνοψίζονται ως εξής:
* Κλείνουν οι χώροι ταφής απορριμμάτων. Το πρόγραμμα συμβάλλει στην επίτευξη του εθνικού στόχου για το 2030, που προβλέπει τον περιορισμό της υγειονομικής ταφής στο 10%.
* Με τη χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων και την κομποστοποίηση, εμπλουτίζονται τα εδάφη που απειλούνται με ερημοποίηση.
* Εξασφαλίζεται πολύ υψηλό ποσοστό ανάκτησης και ανακύκλωσης.
* Εξοικειώνονται οι κάτοικοι, οι μαθητές και οι επιχειρήσεις του νησιού με τις αρχές της κυκλικής οικονομίας.
* Προάγεται ένα νέο, πιο πράσινο και πιο βιώσιμο μοντέλο τουριστικής ανάπτυξης.
