Παρουσία της ΠτΔ «άνοιξε» στο κοινό η Επισκοπή Σικίνου
Η Κατερίνα Σακελλαροπούλου : H Επισκοπή Σικίνου είναι «ένα μνημείο στο οποίο εγγράφονται επάλληλα στρώματα της ιστορίας του ελληνισμού».
Στη Σίκινο βρίσκεται ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου, Γιώργος Χατζημάρκος, όπου, παρουσία της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου και της Υπουργού Πολιτισμού, Λίνας Μενδώνη, πραγματοποιήθηκε χθες το βράδυ η τελετή απόδοσης της Επισκοπής Σικίνου στο κοινό, καθώς και η βράβευση από την Europa Nostra του έργου της αποκατάστασης του μνημείου από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων.
Η αποκατάσταση του μοναδικού αυτού μνημείου έγινε με πόρους της Περιφέρειας, μέσα από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Νοτίου Αιγαίου 2014 – 2020.
Κατά τον χαιρετισμό της η κυρία Σακελλαροπούλου έκανε λόγο για «ένα μνημείο στο οποίο εγγράφονται επάλληλα στρώματα της ιστορίας του ελληνισμού» και συνεχάρη τους συντελεστές αυτής της υποδειγματικής αποκατάστασης που τιμήθηκε με το βραβείο Ευρωπαϊκής Πολιτισμικής Κληρονομιάς, Europa Nostra 2022.
Τόνισε πως η μεθοδική έρευνα και η σχολαστική συντήρηση του ναού -με την ακάματη, πολύχρονη αφοσίωση αρχαιολόγων, αρχιτεκτόνων, συντηρητών, εργατών, υπαλλήλων του υπουργείου Πολιτισμού, καθώς και απλών κατοίκων- ανέδειξαν με τον καλύτερο τρόπο το μοναδικό αυτό πολιτισμικό τοπόσημο, επιτρέποντάς μας σήμερα να ψηλαφίσουμε με δέος τα ίχνη της μακραίωνης ιστορίας μας.
Τα έργα συντήρησης -υπό την καθοδήγηση του επικεφαλής της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, Δημήτρη Αθανασούλη- στήριξαν ο δήμος, η Περιφέρεια Νότιου Αιγαίου, η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού καθώς και το Ίδρυμα Μαρτίνου.
Ο χαιρετισμός της Προέδρου της Δημοκρατίας, Κατερίνας Σακελλαροπούλου:
«Με μεγάλη χαρά βρίσκομαι στη μέση του Αιγαίου, στον αμόλυντο τόπο της Σικίνου, μπροστά σ’ αυτό το εξαιρετικό, υποδειγματικό έργο αναστήλωσης και αποκατάστασης. Σ’ ένα από τα πιο όμορφα κυκλαδονήσια μας, σπόνδυλο κάποιανου Δία, όπως έγραψε στο ‘Αξιον Εστί ο Οδυσσέας Ελύτης, και μαζί παιδί της Παναγιάς που το κρατάει στην ποδιά της, όπως και τα άλλα θαλασσοπερίβλητα αδέλφια του. Μπροστά σ’ ένα μνημείο όπως η Επισκοπή, οι στίχοι αυτοί αποκτούν κυριολεκτικό περιεχόμενο. Μας μιλούν για την αξιοθαύμαστη σύνθεση δύο αντιλήψεων για τον κόσμο, τον άνθρωπο και τον προορισμό του, που παρά τα διαφορετικά καταγωγικά τους στοιχεία, τον προσανατολισμό και την προοπτική τους, συγκλίνουν και αλληλεπιδρούν. Αποδίδουν ποιητικά τη μετάπλαση και τη διάσωση του αρχαίου ελληνισμού μέσα από το συνταίριασμά του με τον χριστιανισμό. Συμπυκνώνουν με εξαιρετική ευαισθησία την αίσθηση που αποκομίζουμε όταν αντικρίζουμε μνημεία όπως αυτό το εντυπωσιακό παλίμψηστο αρχαιότητας και μεσαίωνα.
Μενδώνη: Άμεσα συνυφασμένο με την ταυτότητα του Σικινιώτη το μνημείο της Επισκοπής στο νησί
«Αποδίδοντας αυτό το μνημείο, προσθέτουμε συγχρόνως στην επιστήμη πολύ σημαντικές πληροφορίες»
Το μνημείο της Επισκοπής στο νησί της Σικίνου, το σημαντικότερο του τόπου κι ένα από τα σπουδαιότερα του αρχιπελάγους, αποδόθηκε στο κοινό κατά τη διάρκεια τελετής που πραγματοποιήθηκε παρουσία της Προέδρου Δημοκρατίας, Κατερίνας Σακελλαροπούλου, της υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνας Μενδώνη και του περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου, Γιώργου Χατζημάρκου.
Αποδίδοντας αυτό το μνημείο προσθέτουμε συγχρόνως στην επιστήμη πολύ σημαντικές πληροφορίες, ανέφερε στον χαιρετισμό της η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, υπογραμμίζοντας πως ο στόχος μας είναι να κάνουμε όσο το δυνατόν περισσότερα έργα.
Ο χαιρετισμός της κ. Μενδώνη:
Εξοχοτάτη κ. Πρόεδρε της Ελληνικής Δημοκρατίας,
Είναι ιδιαίτερη χαρά μου, που μαζί με τον Σεβασμιώτατο, με τον Δήμαρχο Σικίνου, με τον αγαπητό φίλο Περιφερειάρχη Γιώργο Χατζημάρκο, με όλους τους Δημάρχους των Κυκλάδων, με τους συνεργάτες και συναδέλφους από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων και όλους τους Σικινιώτες, σας υποδεχόμαστε στη Σίκινο, με αφορμή την απόδοση αυτού του πολύ σημαντικού μνημείου στην τοπική κοινωνία, το οποίο είναι άμεσα συνυφασμένο με την ταυτότητα του Σικινιώτη, εδώ και αιώνες.
Σας υποδεχόμαστε στη Σίκινο, που από την αρχαιότητα θεωρείτο ότι είναι ένα νησί με περιορισμένες δυνατότητες, ξερόβραχος, με λίγο χώμα και πολλές ξερολιθιές. Οι άνθρωποι από τα προϊστορικά ήδη χρόνια, προσπαθούσαν να ζήσουν χτίζοντας σε αυτές τις πεζούλες λίγη γη για να δημιουργήσουν την αυτάρκεια των Κυκλαδικών νησιών.
Είμαστε πραγματικά ιδιαίτερα χαρούμενοι όλοι, γιατί αποδίδοντας αυτό το μνημείο προσθέτουμε συγχρόνως στην επιστήμη πολύ σημαντικές πληροφορίες. Σε συνεργασία με την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, όπως και με τις άλλες Περιφέρειες της Ελλάδος, το Υπουργείο Πολιτισμού, με τις Υπηρεσίες του, εκτελεί περισσότερα από 600 έργα ενταγμένα στο ΕΣΠΑ και στο Ταμείο Ανάκαμψης, καθώς και πολλά άλλα σε έργα τρίτων, μαζί με τα μεγάλα δημόσια έργα που εκτελούνται στη χώρα.
Στην αποκατάσταση των μνημείων, εκτός από το να αποκαθιστούμε τη μορφή, την ύλη, το πνεύμα αυτών των μνημείων, συχνά ερχόμαστε μπροστά σε νέα επιστημονικά δεδομένα, τα οποία -όπως στην περίπτωση του τάφου της Νεικούς- αλλάζουν σε μεγάλο βαθμό τις γνώσεις μας για τον αρχαίο κόσμο. Ηρθα για πρώτη φορά στη Σίκινο όταν τελείωσα το πρώτο έτος στο πανεπιστήμιο. Τότε μαθαίναμε ότι αυτό το μνημείο είναι Ναός του Απόλλωνα. Αυτή τη γνώση, την οποία είχαμε κατ’ εκτίμηση, έρχεται να διαψεύσει η επιστήμη μέσα από το έργο και να ταυτίσει πλέον, με τρόπο απολύτως τεκμηριωμένο, ότι το μνημείο δεν είναι ένας αρχαίος ναός, αλλά ένα μαυσωλείο αφιερωμένο στη Νεικώ, ένα μνημείο, το οποίο παραπέμπει στη Μικρά Ασία. Γιατί όλα αυτά και γιατί στη Σίκινο; Η Σίκινος είναι γνωστή στις αρχαίες πηγές ως μία άνυδρη νήσος των Κυκλάδων, που έδινε τη μικρότερη συμβολή στην Αθηναϊκή Συμμαχία. Ξαφνικά εδώ έχουμε ένα τέτοιο μνημείο, γιατί η Σίκινος, ακριβώς επειδή ήταν φτωχή, χρησιμοποιήθηκε από τους Ρωμαίους αυτοκράτορες ως τόπος εξορίας των πολιτικών τους αντιπάλων.
Είναι προφανές ότι η Νεικώ, η ίδια πλούσια, και από γενιά σημαντική, βρίσκεται στη Σίκινο μαζί με την οικογένειά της ως εξόριστη, γιατί ο αυτοκράτορας τη στιγμή εκείνη τους θεωρούσε πολιτικούς αντιπάλους. Ετσι λοιπόν, έχουμε μία ώσμωση με την ιστορία, με τα ήθη από έναν χώρο που ήταν πολύ οικείος στους πλούσιους Ρωμαίους, τους εμπόρους, τη Μικρά Ασία. Ολο αυτό δείχνει πολύ απλά, τις τρεις λέξεις του Ελύτη: «Αυτός ο κόσμος, ο μικρός, ο μέγας».
Είμαι πραγματικά ιδιαίτερα ευτυχής, γιατί το μνημείο αυτό αποκαταστάθηκε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, με τον τρόπο που η Αρχαιολογική Υπηρεσία ξέρει να κάνει έργα και να συμβάλλει καθοριστικά στα τεχνικά έργα, τα οποία αλλάζουν την εικόνα της χώρας μας, και συμβάλλουν στην αναπτυξιακή προοπτική κάθε τόπου. Γιατί ο Πολιτισμός και δη, η πολιτιστική κληρονομιά, είναι άμεσα συνυφασμένος με την Οικονομία και την Ανάπτυξη.
Ο στόχος μας είναι να κάνουμε όσο το δυνατόν περισσότερα έργα και είμαι ευτυχής γιατί από το 2019 μέχρι σήμερα, στα 50 έργα του 2019, προσθέσαμε 550 ακόμη. Διότι, έτσι, κυκλοφορούν χρήματα στις τοπικές κοινωνίες και δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας, την περίοδο της κατασκευής έργων και την περίοδο της λειτουργίας τους.
Αγαπητέ κύριε Περιφερειάρχα, μέσα στο πλαίσιο της εξαιρετικής συνεργασίας που έχουμε και επικειμένης της νέας Προγραμματικής Περιόδου 2021-2027, κάναμε μία μεγάλη διευκόλυνση, ως Υπουργείο Πολιτισμού, να χρηματοδοτήσουμε από το Ταμείο Ανάκαμψης πολλά έργα της Δωδεκανήσου. Επομένως, ένα μεγάλο μέρος του διπλασιασμένου ΕΣΠΑ της Περιφέρειας για τον Πολιτισμό, πρέπει να είναι για τις Κυκλάδες αυτή τη φορά.
Ευχαριστώ την Europa Nostra και το κλιμάκιο, το οποίο την εκπροσωπεί, υπό τη Γενική Γραμματέα της, για την αναγνώριση του πόνου και του μόχθου των εργαζομένων στην Αρχαιολογική Υπηρεσία, διότι αποδίδουν και αυτό το μνημείο με υποδειγματικό τρόπο στην πατρίδα μας και στην τοπική κοινωνία.
Ένα μεγάλο ευχαριστώ στους αγαπητούς φίλους Θανάση και Μαρίνα Μαρτίνου, γιατί στην περίπτωση της Επισκοπής, όπως και σε άλλα έργα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, «ξεκλείδωσαν» τα κονδύλια. Συμβάλλοντας στο πρώιμο στάδιο του έργου, με την εκπόνηση των μελετών, την οποία χρηματοδότησαν, βοήθησαν να αποδεσμευτούν 932.000 ευρώ, με τα οποία αποκαταστάθηκε η Επισκοπή. Τους ευχαριστώ από καρδιάς.
Στο πρόσωπο του κ. Δημάρχου ευχαριστώ όλους τους Σικινιώτες για την αγάπη με την οποία περιέβαλαν και περιβάλλουν το μνημείο. Η αγάπη η δική σας θα το κρατήσει ζωντανό. Η Αρχαιολογική Υπηρεσία κάνει το έργο, το φροντίζει. Αν όμως δεν υπάρχει η αγάπη της τοπικής κοινωνίας, τα μνημεία παρακμάζουν.
Τέλος, στο πρόσωπο του προϊσταμένου της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων Δημήτρη Αθανασούλη, θέλω να ευχαριστήσω όλα τα στελέχη της Εφορείας, τους επιστήμονες, τους τεχνίτες, τους εργάτες, το φυλακτικό και διοικητικό προσωπικό που υποστήριξε το έργο. Θερμά συγχαρητήρια.
Γιώργος Χατζημάρκος : “Η Επισκοπή της Σικίνου, στέκει σήμερα αναστηλωμένη άρτια συντηρημένη, σε ένα μικρό νησί μερικών εκατοντάδων μόνιμων κατοίκων, απόδειξη της αγάπης και της πολιτικής που μετατρέπει τα νησιά που κάποτε τα αποκαλούσαν νησιά άγονης γραμμής σε νησιά πρώτης γραμμή”
