Την Τρίτη 14 Φεβρουαρίου ο Δήμαρχος Χάλκης κ. Φραγκακής Ευάγγελος ήταν προσκεκλημένος του Προέδρου της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής των Περιφερειών και Βουλευτή Δωδεκανήσου της Νέας Δημοκρατίας κ. Μάνου Κόνσολα στην Αίθουσα της Γερουσίας της Ελληνικής Βουλής, προκειμένου να συμμετάσχει στην ειδική συνεδρίαση της Επιτροπής για το θέμα «Αειφόρος Ανάπτυξη Λιγότερο Αναπτυγμένων Περιοχών με την Δημιουργία Νέων Τουριστικών Πόρων και Προϊόντων μέσω της Ανάδειξης του Πολιτιστικού και Περιβαλλοντικού Αποθέματος με χρήση των Νέων Τεχνολογιών της Πληροφορικής και των Επικοινωνιών».
Το πρόγραμμα «Αειφόρος Ανάπτυξη Λιγότερο Αναπτυγμένων Περιοχών με την Δημιουργία Νέων Τουριστικών Πόρων και Προϊόντων μέσω Ανάλυσης, Τεκμηρίωσης, Μοντελοποίησης, Διαχείρισης και Διατήρησης Πολιτιστικού Αποθέματος με χρήση Εφαρμογών ΤΠΕ (ΑΕΙ)» ξεκίνησε τον Ιούνιο του 2021. Το Consortium συγκροτούν το ΕΜΠ (Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο), ως συντονίζων φορέας με την Ομότιμη Καθηγήτρια ΕΜΠ κα Αντωνία Μοροπούλου ως επιστημονικά υπεύθυνη, το ΙΤΕ (Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας), το ΙΤΕΠ (Ινστιτούτο Τουριστικών Ερευνών και προβλέψεων), τα περιφερειακά τμήματα ΤΕΕ (Τεχνικά Επιμελητήρια) Βορειοανατολικού Αιγαίου και Δωδεκανήσου και δυο εταιρείες εφαρμογών γεωπληροφορικής και νέων τεχνολογιών πληροφορικής, οι Consortis και Telesto. Το ΑΕΙ χρηματοδοτείται από το ΕΣΠΑ (2014-2020), υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και διενεργείται στο πλαίσιο αρμοδιοτήτων της Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης Επιχειρησιακού Προγράμματος Ανταγωνιστικότητα Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία (ΕΥΔ ΕΠΑνΕΚ) και της Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης και Εφαρμογής Δράσεων στους τομείς Έρευνας, Τεχνολογικής Ανάπτυξης και Καινοτομίας (ΕΥΔΕ ΕΤΑΚ).
Το πρόγραμμα ΑΕΙ αφορά τις ακόλουθες περιοχές: Την περιφερειακή ενότητα Αιτωλοακαρνανίας, το Δήμο Ανατολικής Μάνης, την Κεντρική και Βόρεια Εύβοια, τη Χίο και τα μικρά νησιά της Δωδεκανήσου τη Χάλκη, τη Σύμη, το Σύμπλεγμα Μεγίστης και την Ηρωική Νήσο Κάσο. Τα μικρά νησιά, ορεινές και άλλες απομονωμένες περιοχές μπορούν να προσελκύσουν εξωτερικές οικονομίες για την αειφόρο ανάπτυξή τους, αξιοποιώντας τα οφέλη της ανάδειξης του περιβαλλοντικού, πολιτιστικού και αρχιτεκτονικού (ΠΠΑΑ) τους αποθέματος με στόχο τη δημιουργία νέων τουριστικών προϊόντων. Εφόσον η υπερεκμετάλλευση των προαναφερθέντων πόρων θα μπορούσε να οδηγήσει στην υποβάθμισή τους, είναι σημαντικό να προβλεφθούν διαδικασίες και μέτρα για την προστασία και την αποκατάστασή τους. Έτσι, ο αναπτυξιακός σχεδιασμός που προτείνεται, κινείται στα πλαίσια της κυκλικής οικονομίας.
Ο σχεδιασμός της αειφόρου ανάπτυξης των περιοχών μελέτης, σύμφωνα με τη μεθοδολογία του ΑΕΙ, περιλαμβάνει την τεκμηρίωση, ανάλυση, μοντελοποίηση και διαχείριση του ΠΠΑΑ, την αξιολόγηση της προσόδου που δύναται να επιφέρει η ανάδειξη και επαναχρησιμοποίηση του με τη δημιουργία νέων τουριστικών προϊόντων και, τέλος, τη σύνθεση προτάσεων εναλλακτικών πολιτιστικών διαδρομών μαζί με εμβληματικές παρεμβάσεις για τη σύνδεση των παραδοσιακών οικιστικών πυρήνων, την αποκατάσταση και επαναχρησιμοποίηση ιστορικών κτιρίων, την αποκατάσταση παραδοσιακών γεωργικών και αλιευτικών πρακτικών και την προώθηση των αυθεντικών τοπικών προϊόντων-με ταυτοποίηση της αυθεντικότητας τους- καθώς και του αλιευτικού και καταδυτικού τουρισμού μέσω του αγροτουρισμού, την προστασία των παραδοσιακών αγροτικών τεχνικών και κατασκευών – όπως οι «αναβαθμίδες» , οι στέρνες, τα πατητήρια, τα ελαιοτριβεία, οι μύλοι, οι «κήφες» και τα «μιτάτα»- . Σημαντικό στοιχείο των προτάσεων αποτελούν οι υποδομές που δημιουργούν προϋποθέσεις τουριστικού ρεύματος και που αφορούν στη συμπλήρωση και ανάπτυξη του οδικού δικτύου, τη δημιουργία σύγχρονων λιμένων και μαρίνων, αλιευτικών και τουριστικών καταφυγίων και τουριστικών αγκυροβολίων. Απαραίτητη είναι επίσης η προώθηση κατάλληλης χωροθέτησης ΑΠΕ στη μετάβαση στη μεταλιγνιτική περίοδο ώστε να εγκατασταθούν και να αναπτυχτούν , για την ευημερία των απομονωμένων περιοχών μιας και ιδιαίτερα σήμερα, στην εποχή της ενεργειακής κρίσης, η εφαρμογή τους αποκτά πραγματική σημασία για την ποιότητα ζωής των κατοίκων (όπως για παράδειγμα η μείωση του κόστους της αφαλάτωσης στα νησιά).
Στην κατεύθυνση αυτή σημασία έχει για τη μετάβαση στην πράσινη ανάπτυξη η ολοκλήρωση έργων αποχέτευσης διαχείρισης λυμάτων και απορριμμάτων και άλλων έργων περιβαλλοντικής προστασίας. Στόχος αυτών των προτάσεων είναι επίσης η ενίσχυση των επιχειρηματικών πρωτοβουλιών και η προώθηση της απασχόλησης των νέων, με σκοπό τη στήριξη της τοπικής οικονομίας και την επίτευξη κοινωνικής συνοχής. Σημαντική είναι η επιδίωξη διεθνοποίησης του προγράμματος με τη διαμόρφωση διεθνούς δικτύου Πανεπιστημίων, ερευνητικών κέντρων, διεθνών οργανισμών και άλλων φορέων ώστε οι περιοχές μελέτης του ΑΕΙ να αποτελέσουν Ανοιχτά Διεθνή Εργαστήρια Ανάπτυξης. Τέλος, στο σύνολο των περιοχών που περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα ΑΕΙ, το ΤΕΕ εισηγήθηκε την ανάγκη εκπόνησης Ειδικών Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων. Ήδη, σε ορισμένες από αυτές, τα Ειδικά Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια έχουν αρχίσει να υλοποιούνται, ενσωματώνοντας προτάσεις του ΑΕΙ στη χωρική και πολεοδομική τους διάσταση.
Τα κύρια εμπόδια αυτών των προσπαθειών είναι η έλλειψη:
- Ενημέρωσης των τοπικών κοινωνιών για τις αναπτυξιακές δυνατότητες που υπάρχουν σε αυτές τις κατευθύνσεις. Γι’ αυτό το λόγο, οργανώθηκαν εκδηλώσεις εποικοδομητικού διαλόγου σε όλες τις περιοχές μελέτης με τους κατοίκους, με τους τοπικούς πολιτιστικούς, περιβαλλοντικούς και παραγωγικούς φορείς σε συνεργασία με τους Δήμους, τις Περιφέρειες και το ΤΕΕ προσκαλώντας εκπροσώπους της Κυβέρνησης, των Πολιτικών Κομμάτων και τοπικούς φορείς.
- Γνώσης για τα προγράμματα χρηματοδότησης και τα εργαλεία χρηματοδότησης σε συνδυασμό με την αδυναμία διαχείρισης διαφορετικών πόρων σε ολοκληρωμένο τοπικό επίπεδο. Για το σκοπό αυτό, στα πλαίσια του έργου ΑΕΙ αναπτύσσεται μια πλατφόρμα γεωπληροφορικής, με την πλήρη τεκμηρίωση του ΠΠΑ και όλες τις προτεινόμενες παρεμβάσεις στο σύστημα GIS, καθώς και μια αναπτυξιακή πλατφόρμα που προσφέρει τη δυνατότητα διαχείρισης διαφορετικών χρηματοδοτικών εργαλείων για τη χρηματοδότηση αναπτυξιακών προτάσεων Συντονισμού των κεντρικών πολιτικών σε τοπικό επίπεδο ώστε να υλοπιείται ολοκληρωμένα ο σχεδιασμός της ανάπτυξης. Για την αντιμετώπιση του προβλήματος, μετά από ένα χρόνο συζητήσεων, έρευνας και παραγωγής συγκεκριμένων αποτελεσμάτων, το ΕΜΠ και το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος σε συνεργασία με τους Δημάρχους και την Περιφερειακή Διακυβέρνηση οργάνωσαν κύκλο παρουσιάσεων των προτάσεών μας, με τη συμμετοχή μετά από πρόσκλησή μας εκπροσώπων της Κυβέρνησης και της Κεντρικής Διοίκησης.
Η συζήτηση των προτάσεων του ΑΕΙ για την Κεντρική και Βόρεια Εύβοια :
Η συζήτηση των προτάσεων του ΑΕΙ για την Αιτωλοακαρνανία:
https://www.youtube.com/watch?v=-LxC1Tp-Ov0&ab_channel=TMM_CH2023
Η συζήτηση των προτάσεων του ΑΕΙ για την Ανατολική Μάνη:
Η συζήτηση των προτάσεων του ΑΕΙ για τη Σύμη:
Η συζήτηση των προτάσεων του ΑΕΙ για την Χάλκη:
Η συζήτηση των προτάσεων του ΑΕΙ για το Σύμπλεγμα της Μεγίστης:
Στον παρακάτω σύνδεσμο, μπορείτε να βρείτε τα Δελτία Τύπου των εκδηλώσεων στις περιοχές μελέτης και τις αναλυτικές παρουσιάσεις:
Για περισσότερες πληροφορίες, επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του προγράμματος ΑΕΙ στο σύνδεσμο: https://aeiproject.eu/
Πλέον, οι τοπικές κοινωνίες έχουν την αναπτυξιακή πλατφόρμα και μια ενεργή συνεργασία με κυβερνητικούς διοικητικούς αρμόδιους για την υλοποίηση του έργου. Τα επόμενα βήματα είναι η επίτευξη της εξωστρέφειας προς την επιχειρηματική κοινότητα για την υποστήριξη επιχειρηματικών πρωτοβουλιών, ικανών να συμβάλουν στη διαμόρφωση ΣΔΙΤ, με στόχο να αντιμετωπίσουν την ανεργία, την ακρίβεια, την τρέχουσα ενεργειακή κρίση καθώς και τις οικονομικές και κοινωνικές προκλήσεις.
Φιλοδοξία μας είναι να συμβάλουμε στον επιτόπιο συντονισμό πολιτικών και μέτρων διαφορετικών κυβερνητικών, περιφερειακών και τοπικών σχεδιασμών και ευκαιριών χρηματοδότησης στο πλαίσιο αυτού του ολοκληρωμένου σχεδιασμού. Ταυτόχρονα, μέσα από κεντρικές συζητήσεις με Επιμελητήρια, επιχειρηματίες, τράπεζες και χρηματοδοτικά εργαλεία, στοχεύουμε στην υποστήριξη της επιχειρηματικότητας και στη δημιουργία επαγγελματικών ευκαιριών στις τοπικές κοινότητες με έμφαση στους νέους.
EMΠ (συντονίζων φορέας)
Επιστημονικά υπεύθυνη του προγράμματος ΑΕΙ: Αντωνία Μοροπούλου Consortium ΑΕΙ
Ομότιμη Καθηγήτρια ΕΜΠ
Μέλος Συμβουλίου Δοιίκησης Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
Μέλος Διοικούσας Επιτροπής ΤΕΕ
ΙΤΕ
Υπεύθυνος ομάδας εργασίας: N. Καμπάνης
ΙΤΕΠ
Υπεύθυνος ομάδας εργασίας: Γ. Πετράκος
ΤΕΕ Δωδεκανήσου Υπεύθυνος ομάδας εργασίας: Α. Γιαννικουρής
ΤΕΕ Β.Α. Αιγαίου
Υπεύθυνος ομάδας εργασίας: Μ. Μισιρλής
Consortis
Υπεύθυνος ομάδας εργασίας: M. Χαραλαμποπούλου
Τelesto
Υπεύθυνος ομάδας εργασίας: Δ. Δρακούλης
Ο κ. Δήμαρχος εστίασε στον χαιρετισμό του κυρίως στο Εθνικό θέμα του Δημογραφικού και κατέθεσε στα πρακτικά της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής των Περιφερειών το εξής υπόμνημα:
“Ο ιδιαίτερος γεωπολιτικός χαρακτήρας και η ευαίσθητη ισορροπία μεταξύ περιβάλλοντος, κοινωνίας και οικονομίας των μικρών νησιών, καθιστούν το μικρονησιωτικό χώρο μια χωροταξική τοποθεσία που χρίζει ιδιαίτερης προσοχής. Ο πληθυσμός της μικρονησιωτικής Ελλάδας παρουσιάζει μεταβολές οι οποίες καταδεικνύουν την συρρίκνωση του, και σε συνδυασμό με τον κατακερματισμό των νησιών μας αλλά και του μικρού μεγέθους τους χρίζουν την εφαρμογή ιδιαίτερων αναπτυξιακών πρότζεκτ τα οποία θα προσφέρουν την ίδια στιγμή και γεωπολιτική προστασία.
Βασικό πρόβλημα αυτής της πληθυσμιακής συρρίκνωσης αποτελεί η υπογεννητικότητα σε συνδυασμό με την αύξηση του ρυθμού των θανάτων. Σημαντικός παράγοντας είναι η γήρανση του πληθυσμού των νησιών μας και στην συνέχεια η υπογονιμότητα και η μετακίνηση των Ελλήνων στο εξωτερικό για περισσότερες ευκαιρίες εργασίας. Η Ελλάδα παρουσιάζει ένα σημαντικό δημογραφικό πρόβλημα το οποίο με ορθές κινήσεις προς την σωστή κατεύθυνση θα μπορούσε να αντιμετωπισθεί, με ενίσχυση του αγροτικού και αλιευτικού τομέα μέσω ευρωπαϊκών προγραμμάτων και στροφή προς την σύγχρονη καλλιέργεια και την παροχή κινήτρων σε νέους αγρότες.
Επιπλέον με ειδικά κίνητρα σε δημοσίους υπαλλήλους, όπως η φοροαπαλλαγή και το ειδικό καθεστώς ΦΠΑ, ώστε να επιλέγουν τις ακριτικές νησιωτικές περιοχές για τόπους εργασίας και διαμονής. Τέλος τα κίνητρα για τον επαναπατρισμό των Ελλήνων θα έδιναν μεγάλη ώθηση στην επίλυση του προβλήματος.
Για το θέμα “Αειφόρος ανάπτυξη λιγότερο αναπτυγμένων περιοχών, με τη δημιουργία νέων τουριστικών πόρων και προϊόντων μέσω ανάλυσης, τεκμηρίωσης, μοντελοποίησης, διαχείρισης και διατήρησης του περιβαλλοντικού και πολιτιστικού αποθέματος, με χρήση εφαρμογών τεχνολογίας, πληροφορικής και επικοινωνιών” ,
τα μέλη της Επιτροπής ενημερωσαν οι κ.κ.: Σπυρίδων – Άδωνις Γεωργιάδης, Υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Νικόλαος Παπαθανάσης, Αναπληρωτής Υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Στυλιανός Πέτσας, Αναπληρωτής Υπουργός Εσωτερικών, Ευθύμιος Μπακογιάννης, Γενικός Γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Πέτρος Βαρελίδης, Γενικός Γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Ιωάννης Ξιφαράς, Γενικός Γραμματέας Μεταφορών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, Δημήτριος Παπαγιαννίδης, Γενικός Γραμματέας Ενωσιακών Πόρων & Υποδομών του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Αντωνία (Τόνια) Μοροπούλου, Ομότιμη Καθηγήτρια Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και Μέλος Διοικούσας Επιτροπής Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας και Γιώργος Στασινός, Πρόεδρος Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος και ο κ. Αντώνης Γιαννικουρης , Πρόεδρος του παραρτήματος Δωδεκανήσου του ΤΕΕ Ελλάδος.
Επίσης, στη συνεδρίαση συμμετείχαν ο κ. Ανδρέας Μπουντουβής, Πρύτανης του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, ο κ. Σπυρίδων Κίντζιος, Πρύτανης του Γεωπονικού Πανεπιστημίου, η κυρία Άννα Μπατιστάτου, Πρύτανης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, καθηγητές, εκπρόσωποι εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, καθώς και εκπρόσωποι αυτοδιοικητικών φορέων.
