Η Ιερά Μητρόπολη Ρόδου και η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών Δωδεκανήσου
σας προσκαλούν στην παρουσίαση του βιβλίου του Κώστα Ε. Σκανδαλίδη
«Ο κοιμητηριακός Ναός του Αγίου Δημητρίου Ρόδου η Ορθόδοξος Ελληνική Κοινότητα και η εκρίζωση
των απέραντων νεκροταφείων από τους Ιταλούς των απέραντων νεκροταφείων από τους Ιταλούς»
Παρασκευή 21 Απριλίου 2023 και ώρα 19:00
Καθεδρικός Ιερός Ναός Ευαγγελισμού της Θεοτόκου
Παρουσίαση: κ. Σταύρος Παπαδόπουλος, Δρ. Ιστορίας της Εκπαίδευσης και Σύμβουλος Εκπαίδευσης Κυκλάδων.
Το βιβλίο, 534 έγχρωμων σελίδων, χρηματοδοτήθηκε εξ ολοκλήρου από την Π.Ε.Δ. Νοτίου Αιγαίου και θα διατίθεται από την Ιερά Μητρόπολη Ρόδου, ενώ το εξώφυλλο κοσμεί έργο της εικαστικού και πολιτικού μηχανικού Ευστρατίας Μαχαιρίδη.
Όπως αναφέρει ο συγγραφέας στο οπισθόφυλλο του βιβλίου, γενεσιουργός αιτία αυτής της εργασίας του ήταν το γεγονός, ότι στη Ρόδο μέχρι και τις αρχές του 20ού αι. όσους Χριστιανούς έφευγαν από τη ζωή, τους ενταφίαζαν στις αυλές των εκκλησιών, ενώ οι Οθωμανοί τους ενταφίαζαν όπου ήθελαν, δημιουργώντας έτσι ένα απέραντο νεκροταφείο, διάσπαρτο στο μεγαλύτερο μέρος της πόλης.
Ένας δεύτερος λόγος ήταν ο ρόλος της Εκκλησίας με την Ορθόδοξη Ελληνική Κοινότητα ως καθοδηγήτριας και καταφυγίου των Ροδίων Χριστιανών σε κάθε τους ανάγκη, ενώ ο τρίτος λόγος υπήρξε εκείνη η σκηνή που περιέγραψε ο π. Πρόεδρος της Δημοκρατίας Μιχαήλ Στασινόπουλος, ως παρών κατά την ημέρα του πρώτου εορτασμού της Ενσωμάτωσης της Δωδεκανήσου στη Μητέρα Πατρίδα, στις 31.3.1947, τα λόγια του οποίου χάραξαν βαθιά τη μνήμη και την καρδιά του συγγραφέα:… μετά την πρώτη χαρά, μετά τη δοξολογία, μετά το πρώτο ξέσπασμα του ενθουσιασμού τους, τι σκέφτηκαν να κάμουν οι αγνοί αυτοί νησιώτες, οι καθαροί αυτοί Έλληνες της Δωδεκανήσου.
Πήγαιναν στο νεκροταφείο για να πούνε στους νεκρούς τους ότι η Δωδεκάνησος ελευθερώθηκε…κάτι σαν τήρηση μιας υπόσχεσης, σε όσους δεν ευτύχησαν να είναι παρόντες… Ήταν μια σκηνή συνταρακτική…
To βιβλίο του Κώστα Ε. Σκανδαλίδη προλογίζει ο σεβασμιότατος Μητροπολίτης Ρόδου κ.κ. Κύριλλος, ενώ την έκδοση χαιρετίζουν ο Πρόεδρος της Π.Ε.Δ. κ. Αντώνης Καμπουράκης, Δήμαρχος Ρόδου και ο Πρόεδρος της Σ.Γ.Τ. Δωδεκανήσου κ. Μανόλης Μακρής.
Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου, όπως αναφέρει στον πρόλογο ο σεβασμιότατος Μητροπολίτης προβάλλεται η ιστορία του Κοιμητηριακού Ναού του Αγίου Δημητρίου και της Ελληνικής Ορθοδόξου Κοινότητας Ρόδου, ένα μέρος δηλαδή της τοπικής ιστορίας, της θρησκευτικής και πολιτισμικής μας παράδοσης, της σφραγισμένης με την σφραγίδα της Ελληνοχριστιανής αυτοσυνειδησίας των Πατέρων μας, των γενεών που προηγήθηκαν, οι οποίες κάτω από αντίξοες συνθήκες οικοδόμησαν και διακόσμησαν τους Ναούς μας, ίδρυσαν τα Σχολεία μας και δημιούργησαν όλα εκείνα που χαρακτηρίζουμε ως έργα κοινής ωφέλειας, με προϊσταμένη της προσπάθειας την τοπική Εκκλησία.
Στα περιεχόμενα του βιβλίου ο αναγνώστης έχει την ευχέρεια να εντρυφήσει σε πλούσιο ιστορικό και φωτογραφικό υλικό που αναφέρονται μεταξύ των άλλων:
-στην Ρόδο κατά τον 19 αιώνα,
-στην Εκκλησία στη Ρόδο από τους χρόνους της σκλαβιάς μέχρι σήμερα,
-στην αντιμετώπιση της υγείας στην τουρκοκρατία,
-στον ιστορικό κοιμητηριακό ναό του Αγίου Δημητρίου,
-στις μεγάλες οικογένειες των ευεργετών και ιδρυτών του Αγ. Δημητρίου Βενετοκλή και Δρακίδη,
-στην εκρίζωση των τουρκικών νεκροταφείων,
-στις ταφές και τα μνημόσυνα,
-στην Ορθόδοξη Ελληνική Κοινότητα,
-στην μεγάλη πείνα του 1944-1945,
-στην εικονογράφηση του ναού,
-στο απέραντο νεκροταφείο της πόλης της Ρόδου μέσα από τις γκραβούρες των περιηγητών,
-στα νεκροταφεία της πόλης σήμερα,
-στη λεπτομερειακή αποτύπωση των υφισταμένων σήμερα τάφων,
-στο «βιβλίον πωλητηρίων» του νεκροταφείου,
-στις ταφές από το 1943 ως το 1965 κ.λπ.
Το βιβλίο του Κώστα Ε. Σκανδαλίδη στηρίζεται σε πλούσιο αρχειακό υλικό, εν πολλοίς αδημοσίευτο, φωτογραφικό επίσης, καθώς και σε πλούσια και έγκυρη βιβλιογραφία.
Ο Πρόεδρος της Π.Ε.Δ. και Δήμαρχος Ρόδου κ. Αντώνης Καμπουράκης, αναφέρει στον πρόλογό του, ότι ο συγγραφέας με το έργο του αυτό εμπλουτίζει τη βιβλιογραφία για την παράδοση και τον πολιτισμό του τόπου μας και συνεισφέρει στην ιστορική αυτογνωσία.
Τέλος, θερμές ευχαριστίες εκφράζονται τόσο στον σεβασμιότατο Μητροπολίτη Ρόδου κ.κ. Κύριλλο και τον κ. Μανόλη Μακρή οι οποίοι ως Ιερά Μητρόπολη Ρόδου και ως Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών Δωδεκανήσου υιοθέτησαν την έκδοση του βιβλίου, όσο και στον Πρόεδρο της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Νοτίου Αιγαίου κ. Αντώνη Καμπουράκη, Δήμαρχο Ρόδου, που χρηματοδότησε την έκδοση.