Παρότι δεν έχει την αποκλειστική αρμοδιότητα, η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, επιδεικνύοντας ταχύτατα αντανακλαστικά, πρωτοστατεί στον αγώνα της επόμενης μέρας, για την αποτροπή πλημμυρικού κινδύνου και συνδράμει αποφασιστικά στο έργο του ΥΠΕΝ
Τη δημοπράτηση, με τη διαδικασία του κατεπείγοντος των έργων αντιπλημμυρικής προστασίας στις πεδινές περιοχές του νησιού της Ρόδου που επλήγησαν από την δασική πυρκαγιά της 18/07/2023, ενέκρινε η Οικονομική Επιτροπή της Περιφέρειας, η οποία συνεδρίασε χθες υπό την προεδρία του Περιφερειάρχη, Γιώργου Χατζημάρκου.
Πρόκειται για το έργο «Επείγουσες αντιπλημμυρικές παρεμβάσεις στις πληγείσες περιοχές, από τη δασική πυρκαγιά της 18/07/2023, στη ν. Ρόδο», προϋπολογισμού 8.500.000,00 € (με ΦΠΑ 24%) και την υπηρεσία «Κατεπείγουσες επεμβάσεις ανάπλασης τμημάτων οδικού δικτύου αρμοδιότητας Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου που επλήγησαν από τη δασική πυρκαγιά της 18/07/2023 στη ν. Ρόδο», προϋπολογισμού: 380.000,00 € (με ΦΠΑ 24%).
Η απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής, στον χρόνο που ελήφθη, επιβεβαιώνει τα ταχύτατα αντανακλαστικά της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, η οποία έρχεται να συνδράμει το Υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας, στην υλοποίηση των αντιπλημμυρικών και αντιδιαβρωτικών παρεμβάσεων που άμεσα απαιτούνται και παρά το γεγονός ότι τα έργα αυτά δεν αποτελούν αποκλειστική αρμοδιότητα της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, καθώς, βάσει του Νόμου 4258/2014, οι Περιφέρειες είναι ένας από τους 5 αρμόδιους φορείς που δύνανται να εκτελούν ή να αναθέτουν έργα αντιπλημμυρικής προστασίας, μετά τις Υπηρεσίες του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, του Υπουργείου Υποδομών, και Μεταφορών και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης.
Αξίζει εδώ παρενθετικά να σημειωθεί ότι, παρόλο που η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου δεν έχει αποκλειστική αρμοδιότητα, είναι ο μοναδικός φορέας που εκπονεί μελέτες αντιπλημμυρικής προστασίας για την θωράκιση όλων των νησιών του Νοτίου Αιγαίου, αρχής γενομένης από τις πιο ευάλωτες στον πλημμυρικό κίνδυνο περιοχές. Αυτή την ώρα εκπονεί μελέτες για Αρχάγγελο, Ιαλυσό, Απόλλωνα και Λάρδο, συνολικού προϋπολογισμού άνω των 3.000.000,00 €.
Όσον αφορά τα αντιπλημμυρικά έργα στις πληγείσες από την πυρκαγιά του Ιουλίου περιοχές, υπενθυμίζεται ότι, στις 11 Αυγούστου, στη Ρόδο βρέθηκε κλιμάκιο των δύο προαναφερθέντων Υπουργείων, με επικεφαλής τον Γενικό Διευθυντή Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος του ΥΠΕΝ, Ευάγγελο Γκουντούφα, για την εκτίμηση της κατάστασης και την χάραξη του οδικού χάρτη των έργων και παρεμβάσεων της επόμενης μέρας. Ο Περιφερειάρχης Γιώργος Χατζημάρκος είχε δηλώσει την βούληση της Περιφέρειας να συνδράμει, με όποιο τρόπο της ζητηθεί.
Αποφασίστηκε τότε και ανακοινώθηκε από τον κ. Γκουντούφα, η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου να αναλάβει να υλοποιήσει όλα τα απαιτούμενα έργα στην πεδινή κοίτη των ρεμάτων, ενώ το ΥΠΕΝ αναλαμβάνει τις ορεινές κοίτες των ρεμάτων, με αντιδιαβρωτικά και αντιπλημμυρικά έργα στις πλαγιές του βουνού.
Οι περιοχές παρέμβασης της Περιφέρειας είναι η Μαλώνα, τα Μάσαρη, το Χαράκι (χείμαρροι Πλατανερος, Χας και Μάκκαρης), η Λάρδος (χείμαρροι Φονιάς, Μεριδιάτης), ο χείμαρρος Κηπηρίωνας, το Βάτι (χείμαρρος Γέροντας), το Γεννάδι (χείμαρρος Γενναδενός) και το Κιοτάρι (όπου 13 μικρότερα ρέματα απορροής τέμνουν το Επαρχιακό Οδικό δίκτυο). Η Περιφέρεια ήδη από τις αρχές Αυγούστου έχει καταθέσει σχετική τεχνική έκθεση στο Ταμείο Φυσικών Καταστροφών του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, ωστόσο, ο κ. Χατζημάρκος ανακοίνωσε τότε ότι δεν θα περιμένει την έγκριση της χρηματοδότησης που έχει ζητήσει για αυτά τα έργα, αλλά θα προχωρήσει ούτως ή άλλως και άμεσα την διαδικασία, ώστε εντός του Σεπτεμβρίου ο διαγωνισμός να είναι στον «αέρα» και το συντομότερο δυνατόν να υπάρχει ανάδοχος και υπογραφή σύμβασης.
Διασφαλίζοντας την χρηματοδότηση των αντιπλημμυρικών έργων από ίδιους πόρους της Περιφέρειας, ο Περιφερειάρχης, Γιώργος Χατζημάρκος, υπέγραψε προ ημερών την απόφαση έγκρισης ανάληψης πολυετούς υποχρέωσης δαπανών συνολικού ποσού 8.500.000,00 €, το οποίο θα διατεθεί σε έργα αντιπλημμυρικής προστασίας. Παράλληλα, το Τμήμα Μελετών της Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων Δωδεκανήσου προχώρησε ταχύτατα στην σύνταξη και θεώρηση των τευχών δημοπράτησης των δύο προαναφερθέντων συμβάσεων.
Στο σκεπτικό της απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής για τις επείγουσες αντιπλημμυρικές παρεμβάσεις στις πληγείσες περιοχές, αναφέρεται ότι «λόγω της δασικής πυρκαγιάς της 18/07/2023, η οποία κατέκαψε μεγάλο μέρος εκτάσεων του νησιού, αναμένεται ότι οι πλημμυρικές απορροές των ποταμών και ρεμάτων όχι μόνο θα είναι αυξημένες εν όψει της επερχόμενης χειμερινής περιόδου, αλλά θα μεταφέρουν και σημαντική ποσότητα φερτών, ως χειμαρρολάβα, η οποία είναι περισσότερο διαβρωτική από τις απλές καθαρές απορροές. Συνεπώς, κρίνεται αναγκαία η άμεση εκτέλεση αντιπλημμυρικών παρεμβάσεων στις πληγείσες περιοχές με σκοπό την αποφυγή έντονων πλημμυρικών φαινόμενων που θα θέσουν σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές και περιουσίες».
Όσον αφορά τις κατεπείγουσες επεμβάσεις ανάπλασης τμημάτων οδικού δικτύου αρμοδιότητας Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, σημειώνεται ότι «η δασική πυρκαγιά της 18/07/2023 προξένησε εντονότερες βλάβες κυρίως στα τμήματα του οδικού δικτύου αρμοδιότητας Π.Ν.Αι. στις Δημοτικές Ενότητες Λινδίων και Νότιας Ρόδου του Δήμου Ρόδου της Περιφερειακής Ενότητας Ρόδου της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, τα οποία αφορά η παρούσα παροχή Υπηρεσίας. Κατά μήκος των τμημάτων αυτών υπάρχουν καμένα κλαδιά και κορμοί στα ερείσματα και τα πρανή της οδοποιίας, τα οποία πρέπει να κοπούν και να απομακρυνθούν καθώς υπάρχει άμεσος
κίνδυνος να παρασυρθούν από τις βροχές της επερχόμενης χειμερινής περιόδου και να πέσουν εντός του κυκλοφορούμενου οδοστρώματος. Τα εν λόγω υλικά εξάλλου, με τις πρώτες έντονες βροχοπτώσεις υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να φράξουν τα τεχνικά απορροής των ομβρίων δημιουργώντας συνθήκες συσσώρευσης ομβρίων στο κατάστρωμα της οδού. Επίσης, η ύπαρξη του φυτικού υλικού, κατά μήκος των τμημάτων του οδικού δικτύου, που κατακάηκε από τη δασική πυρκαγιά έχει και τη λειτουργία συγκράτησης του εδάφους. Επομένως απαιτείται η άμεση επέμβαση για την φύτευση νέου φυτικού υλικού στις θέσεις των καμένων με την τοποθέτηση και του κατάλληλου συστήματος άρδευσης».
Λόγω των προαναφερθέντων κινδύνων υπάρχει κατεπείγουσα ανάγκη εκτέλεσης των εν λόγω παρεμβάσεων, που δεν συμβιβάζεται με τις προθεσμίες που προβλέπονται για την ανάθεση δημόσιας σύμβασης με ανοικτές, κλειστές ανταγωνιστικές διαδικασίες με διαπραγμάτευση, δεδομένου ότι επίκειται άμεσα η έναρξη των βροχοπτώσεων της χειμερινής περιόδου. Για τον λόγο αυτό, η δημοπράτηση των έργων θα γίνει μέσω ηλεκτρονικού μειοδοτικού (βάσει τιμής) διαγωνισμού μεταξύ τριών οικονομικών φορέων, χωρίς προηγούμενη δημοσίευση σύμφωνα με την παρ. 2γ) του άρθρου 32 και του άρθρου 32Α του Ν. 4412/16, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει για την κατεπείγουσα ανάθεση δημοσίων συμβάσεων.
