Ολοκληρώθηκε με επιτυχία το 5ο Συνέδριο Αρχιτεκτονικής και Τουρισμού: Κλιματική Αλλαγή και Τουρισμός, που έγινε στα Χανιά 1-3 Δεκεμβρίου 2023.
Η Πρόεδρος του ΙΤΕΠ κ. Κωνσταντίνα Σβύνου παρουσίασε τα βασικά συμπεράσματα από τις έρευνες του ΙΤΕΠ σχετικά με τις δράσεις και επενδύσεις που έχουν κάνει οι Έλληνες ξενοδόχοι για τη βελτίωση της βιωσιμότητας των ξενοδοχείων τους, τη βελτίωση της προσβασιμότητάς τους από όλους και την εισαγωγή των νέων τεχνολογιών και εφαρμογών Τεχνητής Νοημοσύνης για την προσαρμογή τους στις νέες απαιτήσεις και ανάγκες των πελατών τους.
Το Archisearch και η Design Ambassador συνδιοργανώνουν με το Κέντρο Αρχιτεκτονικής Μεσογείου (CAM) το 5ο Συνέδριο Αρχιτεκτονικής και Τουρισμού: Κλιματική αλλαγή και Τουρισμός στα Χανιά 1-3 Δεκεμβρίου. Το θέμα της φετινής διοργάνωσης είναι «Kλιματική αλλαγή και τουρισμός». Μεταξύ άλλων θα συζητηθούν θέματα που αφορούν στο ρόλο της αρχιτεκτονικής σήμερα στην ολοένα αυξανόμενη τουριστική ανάπτυξη, στον προβληματισμό γύρω από την αειφορία και το περιβαλλοντικό αποτύπωμα του τουρισμού, στις προτεραιότητες που πρέπει να ακολουθηθούν ώστε να διατηρηθεί αμιγής η αυθεντικότητα και ο χαρακτήρας του τόπου έναντι ή παράλληλα με νέες στρατηγικές ανάπτυξης, όπως και την επίδραση της κλιματικής αλλαγής σε αυτή την εξίσωση.
-Κείμενο Δανάη Μακρή και Ανδρέας Θεοδωρίδης
Θα μπορούσαμε να συγκρίνουμε την, κατά τα φαινόμενα, ιλιγγιώδη ανάπτυξη του τουρισμού με ιστορικά milestones, όπως το μεταπολεμικό boom, την επανάσταση των smartphones ή την εποχή του Cloud Computing and Big Data;
Με διεθνείς τουριστικές εισπράξεις που αγγίζουν το 1 τρις. δολάρια και τις διεθνείς δαπάνες των επισκεπτών να φτάνουν το 64% του επιπέδου πριν από την πανδημία* το αυταπόδεικτο και βασικό σημείο εκκίνησης στην συζήτηση περί τουριστικής ανάπτυξης, είναι το αυξημένο ενδιαφέρον του κοινού. Από τον κόσμο στην Ελλάδα, ο κλάδος επίσης ακμάζει. Οι τουριστικές εισπράξεις έφτασαν τα 17,676 δισ. ευρώ, με ελαφρά μειωμένες ταξιδιωτικές εισπράξεις και πληρωμές, αλλά αυξημένο ταξιδιωτικό ισοζύγιο **.
Στην παρούσα συγκυρία, η ανοδική πορεία του τουρισμού μπορεί να παρομοιαστεί με ένα ταξίδι. Με μία συναρπαστική περιπέτεια.
Σε κάθε βήμα της, παρουσιάζει τη δυνατότητα επιλογής μέσα από ποικίλες στρατηγικές κατευθύνσεις. Σε κάθε «στροφή», επιφυλάσσει ευκαιρίες και προκλήσεις. Εν τω μεταξύ, σήμερα περισσότερο από ποτέ, η προσοχή είναι στραμμένη στις πτυχές της ανάπτυξης του τουρισμού, χάριν της συνεισφοράς του στο ΑΕΠ και την υποστήριξή του σε άλλους τομείς της οικονομίας, όπως ο πρωτογενής αγροδιατροφικός και ο κλάδος της εστίασης, αλλά και λόγω του μεγάλου ποσοστού που αντιπροσωπεύουν τα τουριστικά έργα στον τομέα των μεγάλων επενδύσεων, των έργων υποδομών και τον κλάδο των κατασκευών.
Η τελευταία παράμετρος είναι μία από εκείνες – ίσως η πιο προφανής οικονομικά – που συνδέει την αρχιτεκτονική με τον τουρισμό. Ο συνδυασμός της φύσης, του δομημένου περιβάλλοντος, των ανθρώπων και των δραστηριοτήτων τους, που συνθέτουν την ταυτότητα του τόπου και την μοναδικότητα – ή και το αντίθετο – της εμπειρίας είναι άλλη μία ακόμη παράμετρος. Μάλιστα διαμορφώνει έναν «ορισμό» του τόπου, ο οποίος αποτελεί τη βάση του place branding, με σκοπό του την εξυπηρέτηση των επιχειρησιακών μας στόχων.
Σε αυτό το πλαίσιο, είναι σαφές ότι η αρχιτεκτονική δύναται να δώσει λύσεις – ή να ολιγωρήσει – για μία σειρά από φλέγοντα ζητήματα. Σε αυτά τα ζητήματα προστίθεται, με καθοριστική δυναμική για το μέλλον, η μεγάλη πρόκληση της κλιματικής αλλαγής.
Εν αναμονή του COP28, στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, έχει ήδη ξεκινήσει διεθνώς η συζήτηση γύρω από πολιτικές και πρωτοβουλίες – όπως ο καθορισμός στόχων για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, η προώθηση πρακτικών βιώσιμου τουρισμού και η παροχή κινήτρων για την ανάπτυξη βιώσιμων υποδομών τουρισμού – με στόχο την αντιμετώπιση απειλών, όπως τα ακραία καιρικά φαινόμενα, η αύξηση της στάθμης της θάλασσας, η έλλειψη νερού, η ερημοποίηση, η εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, οι αλλαγές στη θερμοκρασία και οι δυνητικές συγκρούσεις για τους φυσικούς πόρους***.
- Ποιος θα είναι ο ρόλος της αρχιτεκτονικής στη χάραξη αυτής της νέας εποχής;
- Ποιες είναι οι πραγματικές όψεις της αειφορίας, οι οποίες θα συμβάλλουν στον περιορισμό του περιβαλλοντικού αποτυπώματος του τουρισμού και με ποιον τρόπο, παράλληλα, θα δημιουργήσουν το υπόβαθρο για την ικανοποίηση των ταξιδιωτών;
- Πώς συμβιβάζεται η αυθεντικότητα και ο χαρακτήρας ενός τόπου με τον διεθνή χαρακτήρα των προτεραιοτήτων και στρατηγικών;
- Με ποιες άλλες τάσεις του μακροπεριβάλλοντος αλληλεπιδρούν οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, επηρεάζοντας τον τουρισμό; Μπορεί η αρχιτεκτονική να βοηθήσει;
Αυτές τις θεματικές θα καλύψει το 5ο Συνέδριο Αρχιτεκτονικής και Τουρισμού, το οποίο συνδιοργανώνει η Design Ambassador, το Archisearch.gr, και το Κέντρο Αρχιτεκτονικής της Μεσογείου υπό την αιγίδα του Δήμου Χανίων.
*Στοιχεία 2022, World Tourism Organization, A United Nations Specialized Agency
** Στοιχεία Τράπεζας της Ελλάδος
*** United Nations Office for Disaster Risk Reduction
Πιο συγκεκριμένα και αναλυτικά το πρόγραμμα στις 2 Δεκεμβρίου θα έχει ως εξής:
Intro _12:00 – 12:30 : Salutations of officials – Conference opening
Ten minute keynote presentations_12:35 – 12:55
Panel 1_13:00 – 13:30 : Infrastructure for Sustainable and Enjoyable Cities_ A conversation on scale and impact
Η ταχεία τουριστική ανάπτυξη συνεχίζεται και προϋποθέτει τη δημιουργία υποδομών που θα καλύψουν νέες ανάγκες. Τι ορίζουμε, όμως, ως υποδομές; Πως καλύπτουμε την κοινή αντίληψη της βαρύτητας που έχουν οι υποδομές στο πλήρες εύρος τους, από τα μεγάλα έργα στις υποδομές της καθημερινότητας; Μπορούν οι μικρές παρεμβάσεις που καθιστούν την περιήγηση στον τόπο βιώσιμη και ενθαρρύνουν την αυθεντική συμβίωση ντόπιων και ταξιδιωτών να ευνοήσουν ένα βιώσιμο μοντέλο στον τουρισμό; Μπορούν να συμβάλλουν στη διατήρηση του «υπαίθριου ελληνικού βίου» στην εποχή της κλιματικής αλλαγής;
The rapid growth in tourism continues to drive the need for infrastructure that can meet evolving demands. But what exactly do we mean by “infrastructure”? How do we perceive the significance of infrastructure across its entire spectrum, ranging from large-scale projects to everyday amenities? Can small interventions that make exploration sustainable and encourage authentic local interactions promote a sustainable tourism model? Can they contribute to preserving the essence of “outdoor Greek life” in the era of climate change?
Ten minute keynote presentation_13:30 – 13:40 : Why I invest in Greece. Lessons learned from a foreign investor.
Panel 2_ 13:40 – 14:10 : Extending the Tourist Season_ A “Glocal” Challenge
Πως μπορεί να προσαρμοστεί ο τουρισμός ώστε να ανταποκριθεί στις σημερινές θετικές και αρνητικές τάσεις του μακροπεριβάλλοντος; Η κλιματική αλλαγή, το δημογραφικό στις χώρες της Δύσης αλλά και ο υβριδικός τρόπος εργασίας αποτελούν πραγματικότητες που προβάλλουν δυνατότητες για την επέκταση της τουριστικής σεζόν. Την ίδια στιγμή, απαραίτητη είναι η μορφοποίηση της οικονομίας, για να εξυπηρετήσει τον τουρισμό σε μεγαλύτερο μέρος του έτους αλλά και το rebranding των προορισμών, ώστε να προσελκύσει επισκέπτες. Ποια είναι η αρχιτεκτονική που θα μπορούσε να εξυπηρετήσει αυτούς τους φιλόδοξους στόχους;
How can the tourism industry adapt to the current environmental, demographic, and work-related trends while considering both their positive and negative impacts? Climate change, demographic shifts in Western countries, and the hybrid work model all present opportunities for extending the tourist season. Simultaneously, reshaping the economy to cater to year-round tourism and rebranding destinations to attract visitors become imperative. What architectural strategies can support these ambitious goals?
Panel 3_14:15 – 14:45 : Reimagining Public Spaces_ Best Practices for Enhanced Living
Αυτό το πάνελ εξετάζει τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε και παράγουμε το δημόσιο χώρο και το δημόσιο κτίριο. Ποιες είναι οι ιδανικές συνθήκες των διαγωνιστικών διαδικασιών για το δημόσιο χώρο και το δημόσιο κτίριο; Ποιες εμπειρίες μπορούμε να πάρουμε από τα διεθνή best practices; Οι υψηλές και αυστηρές προδιαγραφές που ζητούνται για την παραγωγή κτιρίων θα μεταφερθούν και στον ευρύτερο δημόσιο χώρο; Επιπλέον, σε αυτό το πάνελ θα προσδιοριστεί η αξία του πολεοδομικού και χωροταξικού σχεδιασμού, πέρα από το μεμονωμένο κτίριο, στο επίπεδο της καθημερινής συνύπαρξης και του place branding.
This panel explores our approach to shaping and fostering public spaces and structures. What constitutes the ideal conditions for competitive processes in public space and building design? What valuable insights can we draw from international best practices? Will the high standards and stringent specifications applied to building construction extend to the broader public realm? Additionally, this panel will define the value of urban and spatial planning, transcending individual buildings, to impact everyday coexistence and place branding.
Ten minute keynote presentation_14:45 – 14:55 : Creating Narratives with Photography
Panel 4_14:55 – 15:25 : Beyond greenwashing_ Exploring the fundamentals of sustainability in tourism and architecture
Η χρήση της αύξησης του αριθμού των τουριστών ως κύριου δείκτη ανάπτυξης του τουρισμού αποτελεί πρόδηλο παράδειγμα όταν πρόκειται για μεμονωμένη μετρική. Μπορεί όμως να ορίσει ένα βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης του τουρισμού; Στο επίπεδο του κτιρίου, οι πιστοποιήσεις επαρκούν για να καταδείξουν ένα πραγματικά βιώσιμο κτίριο; Η βιωσιμότητα στον τουρισμό είναι ένα πολυδιάστατο ζήτημα που πρέπει να λαμβάνει υπόψη πολλούς παράγοντες.
The use of tourist numbers as the primary indicator of tourism development is a clear example of focusing on a single metric. However, can it define a sustainable tourism development model? On the architectural level, do certifications alone suffice to demonstrate a genuinely sustainable building? Sustainability in tourism is a multidimensional issue that must consider numerous factors.
Panel 5_15:30 – 16:00 : Financially sustainable_ A conversation on the role of architecture
Μέσα από μια διεπιστημονική προσέγγιση, εξετάζουμε τον ρόλο της αρχιτεκτονικής στη δημιουργία αξίας για τον τομέα του τουρισμού, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο συμβάλει στην οικονομική βιωσιμότητα και το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών σε μία εποχή όπου ο τουρισμός αποτελεί σημαντικό τμήμα της παγκόσμιας οικονομίας. Σε αυτήν τη συζήτηση, επικεντρωνόμαστε στον τρόπο με τον οποίο η αρχιτεκτονική διαμορφώνει την εμπειρία των ταξιδιωτών, επηρεάζοντας παράλληλα την οικονομική απόδοση του τομέα του τουρισμού.
Through an interdisciplinary approach, we examine the role of architecture in generating value for the tourism sector and its contribution to economic sustainability and the balance of trade in an era where tourism plays a pivotal role in the global economy. In this discussion, we focus on how architecture shapes the traveler’s experience while simultaneously influencing the economic performance of the tourism industry.
In conversation_16:00 – 16:10 : Sustainable practices in the hospitality industry (video)
Panel 6_16:10 – 16:40 : Leisure built environment and local authorities_ A new horizon for mutual benefit
Τα ξενοδοχεία συμβάλλουν στην αειφόρο – ή όχι – ανάπτυξη ενός προορισμού, σύμφωνα με τις ανάγκες τους αλλά και το κτιριολογικό τους πρόγραμμα. Ποιες θα πρέπει να είναι οι βάσεις για μία αποδοτική συνεργασία με τις τοπικές αρχές; Ποια πρέπει να είναι τα ανταποδοτικά οφέλη που μπορούν να προσφέρουν τα ξενοδοχεία στην τοπική κοινωνία; Ποιες είναι οι ανάγκες των αρχιτεκτόνων, μέσα από την επαγγελματική τους επαφή με τους εκπροσώπους των Δήμων; Ποιοι θεσμοί διασύνδεσης θα μπορούσαν να δημιουργηθούν σε μία κρατική υπηρεσία για να γίνονται βήματα τουριστικής ανάπτυξης με θετικό πρόσημο και για τις δύο πλευρές; Σε αυτό το πάνελ εξετάζουμε την παρούσα κατάσταση και συλλέγουμε προτάσεις, μέσα από την εμπειρία ξενοδόχων, αρχιτεκτόνων και πολιτικών προϊσταμένων.
Hotels play a pivotal role in either contributing to or hindering the sustainable development of a destination, depending on their needs and architectural programs. What should be the foundations for an effective collaboration between hotels and local authorities? What reciprocal benefits can hotels offer to the local community? What are the needs of architects as they engage with municipal representatives? What institutional connections can be established within a government agency to ensure steps toward tourism development benefit both sides positively? In this panel, we assess the current state of affairs and gather proposals, drawing from the experiences of hoteliers, architects, and policymakers.
Panel 7_16:45 – 17:15 : Transforming Communities_Short-Term Rentals, Architecture, and the Shifting Landscape of Residential Areas
Αυτό το πάνελ στοχεύει να ενισχύσει τη βαθύτερη κατανόηση της περίπλοκης αλληλεπίδρασης μεταξύ των βραχυπρόθεσμων ενοικιάσεων, της αρχιτεκτονικής και των κοινοτήτων στις οποίες κατοικούν. Πώς αυτοί οι παράγοντες μπορούν να συνυπάρχουν αρμονικά; Ποιες προκλήσεις προκύπτουν και πώς μπορούν να εμπνεύσουν καινοτόμες προσεγγίσεις που ωφελούν τόσο τους ταξιδιώτες όσο και τους μόνιμους κατοίκους; Εξετάζοντας το εξελισσόμενο τοπίο του τουρισμού και της αρχιτεκτονικής, μπορούμε να εργαστούμε για τη δημιουργία νέων βιώσιμων τυπολογιών και ζωντανές κοινότητες για όλους τους ενδιαφερόμενους.
This panel aims to deepen our understanding of the intricate dynamics between short-term rentals, architecture, and the communities they inhabit. How can these factors harmoniously coexist? What challenges arise, and how can they inspire innovative approaches that benefit both travellers and permanent residents? By examining the evolving landscape of tourism and architecture, we can work towards creating new sustainable typologies and vibrant communities for all stakeholders involved.
In conversation_17:15 – 17:35 : Greece, Innovation, Experience Design and the Reverse Brain Drain
Panel 8_17:35 – 18:05 : Innovative Tourism Experiences_Themed Hotels, Architectural Design, and Sustainable Seasonal Extension
Το στοίχημα της επέκτασης της τουριστικής σεζόν αλλά και της προσέλκυσης διαφορετικών κοινών ταξιδιωτών μας κάνει δημιουργικούς. Ανακαλύπτουμε μονοπάτια, γιορτές, γαστρονομικά events και εμπειρίες πέρα από τα καθιερωμένα πρότυπα της καλοκαιρινής αναψυχής «sea and sun». Μπορεί η φύση και ο τρόπος ζωής των ανθρώπων σε μία περιοχή να εμπνεύσει θεματικά ξενοδοχεία; Πως μπορεί να ανταποκριθεί ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός; Μπορούν οι μεγάλες τουριστικές υποδομές να είναι οικονομικά βιώσιμες σε μία εκτεταμένη χρονικά σεζόν και με ποιες προσθήκες στην προσφορά τους; Πως μπορεί να βοηθήσει το placebranding στην μετάδοση του μηνύματος;
The challenge of extending the tourist season and attracting a diverse range of travelers inspires creativity. We uncover paths, celebrations, culinary events, and experiences beyond the established standards of “sea and sun” summer leisure. Can the nature and lifestyle of a region inspire themed hotels? How can architectural design respond? Can large tourism infrastructures remain financially sustainable over an extended season, and what additions to their offerings are required? How can place branding help convey the message?
Panel 9_18:10 – 18:40 : The future of experience design_ Extreme personalization through data
ΑΙ δωμάτια ρυθμίζουν όλες τις συνθήκες – μπορούν ακόμα και να μεγαλώνουν ή να μικραίνουν τους χώρους, με κινητά στοιχεία – ανάλογα με τις προτιμήσεις του ενοίκου. Ψηφιακοί 3d printers παράγουν πρώτες ύλες για τοπικά εδέσματα. Αυτοματισμοί μεταφοράς λειτουργούν άμεσα για μία on demand, συγχρονισμένη ταξιδιωτική εμπειρία. Τι σημαίνει σήμερα «ρεαλιστικές προτάσεις» για την ταξιδιωτική εμπειρία και την αρχιτεκτονική παραγωγή και στο μέλλον; Αυτό που σήμερα ερευνούμε και οργανώνουμε με το κινητό μας, μπορεί να γίνεται αυτόματα, μέσα από τη συλλογή δεδομένων. Οι ταινιες επιστημονικής φαντασίας γίνονται πραγματικότητα και η έρευνα εξελίσσει πραγματικότητες πέρα από κάθε προσδοκία.
AI-powered rooms adjust all conditions, even resizing spaces using mobile elements according to each occupant’s preferences. Digital 3D printers produce raw materials for local delicacies. Automated transport systems operate instantly for an on-demand, synchronized travel experience. What does “realistic proposals” mean today for travel experiences and architectural production, and what can it mean in the future? What we currently research and organize through our smartphones could become automated through data collection. Science fiction movies become reality, and research evolves into realities beyond imagination.
