Επιτυχώς ολοκληρώθηκαν η «Ημερίδα Ενημέρωσης και το Περιφερειακό Εργαστήριο Κυκλικής Οικονομίας» που συνδιοργανώθηκαν από το Πράσινο Ταμείο, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ), την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, τον Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Νοτίου Αιγαίου (Φο.Δ.Σ.Α.), το Δήμο Ρόδου και το Δίκτυο Αειφόρων Νήσων (ΔΑΦΝΗ), από τις 26 έως και τις 29 Μαρτίου 2024, στο Νότιο Αιγαίο, στο πλαίσιο του Ολοκληρωμένου Έργου LIFE-IP CEI-Greece – LIFE18 IPE/GR/000013 «Εφαρμογή της Κυκλικής Οικονομίας στην Ελλάδα».
Οι εκδηλώσεις φιλοξενήθηκαν στη Ρόδο και στην Αίθουσα Συνεδριάσεων του Περιφερειακού Συμβουλίου (Κτίριο Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου), ενώ ενδιαφερόμενοι από όλα τα νησιά της Περιφέρειας παρακολούθησαν τις εργασίες διαδικτυακά.
Το Έργο συντονίζεται από το ΥΠΕΝ, σε συνεργασία με 19 στρατηγικούς εταίρους, μεταξύ των οποίων το Πράσινο Ταμείο και το Δίκτυο ΔΑΦΝΗ. Απώτερο στόχο του LIFE-IP CEI-Greece αποτελεί η συμβολή στην υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων, του Εθνικού Προγράμματος Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων και της Εθνικής Στρατηγικής για την Κυκλική Οικονομία.
Οι εκδηλώσεις διοργανώθηκαν σε συνεργασία με το Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδας – Περιφερειακό Τμήμα Δωδεκανήσου, το Επιμελητήριο Δωδεκανήσου, το Σύλλογο Διευθυντών Ξενοδοχείων
Δωδεκανήσου, την Ένωση Ξενοδόχων Ρόδου, το Ι.Ε.Κ. Τουρισμού Νοτίου Αιγαίου του Υπουργείου Τουρισμού και το 4ο ΓΕΛ Ρόδου – Σχολείο Πρέσβης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Συγκεκριμένα, η ημερίδα πραγματοποιήθηκε στις 26 Μαρτίου, με περισσότερους από 135 συμμετέχοντες, εκπροσωπώντας κυρίως την τοπική αυτοδιοίκηση, συλλογικούς φορείς του κλάδου του τουρισμού αλλά και του εμπορίου, ενώ παρουσιάστηκε το έργο LIFE-IP CEI-Greece και αναδείχθηκαν επιτυχημένες πρακτικές κυκλικής οικονομίας που δύναται να εφαρμοστούν στα νησιά του Νοτίου Αιγαίου.
Κατά την έναρξη της ημερίδας, καλωσόρισμα απηύθυνε ο κ. Γιώργος Χατζημάρκος, Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου, ενώ την εκδήλωση χαιρέτισαν οι: Βάιος Καλοπήτας, Αναπληρωτής Δημάρχου – Αντιδήμαρχος Μεσαιωνικής Πόλης/Μνημείων και Πολεοδομικού Σχεδιασμού Δήμου Ρόδου, Μανώλης Γραφάκος, Γενικός Γραμματέας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων στο ΥΠΕΝ, Ιωάννης Ανδρουλάκης, Πρόεδρος Δ.Σ. του Πράσινου Ταμείου, Μαριάννα Νικολαΐδου, Ειδική Γραμματέας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου, Αλεξάνδρα Τόγια, Διευθύνουσα Σύμβουλος του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ) και Μαρία Καμμά, Δήμαρχος Τήλου και Πρόεδρος Δ.Σ. του ΔΑΦΝΗ.
Ειδικότερα, ο κ. Χατζημάρκος καλωσόρισε διοργανωτές και συμμετέχοντες στην Περιφέρεια του πρώτου zero waste νησιού στον κόσμο, την Τήλο χάρη στο “Tilos Just Go Zero”, του πρώτου έξυπνου και βιώσιμου νησιού της Μεσογείου, της Αστυπάλαιας με την μοναδική εφαρμογή e-mobility on demand με ηλεκτρικά οχήματα, του πρώτου Gr-eco island της Ελλάδας, της Χάλκης, καθώς και της Ρόδου, όπου υλοποιείται για πρώτη φορά ένα ολιστικό μοντέλο βιώσιμου μετασχηματισμού ενός τουριστικού προορισμού μέσω του “The Rhodes Co-Lab Sustainable Destination”. Ιδιαιτέρως δε στάθηκε στον Φο.Δ.Σ.Α. και τα έργα διαχείρισης απορριμμάτων και ανακύκλωσης που υλοποιεί, στοχεύοντας σε μηδενικά απόβλητα και πράσινη διαχείριση απορριμμάτων σε όλα τα νησιά του Νοτίου Αιγαίου.
Ο κ. Καλοπήτας από τη μεριά του, υπερθεμάτισε την αγαστή συνεργασία με το Φο.Δ.Σ.Α. και τόνισε τη σημασία της επίλυσης του χρόνιου ζητήματος με το ΧΥΤΑ της Ρόδου αλλά και την εφαρμογή επιπλέον προγραμμάτων ενίσχυσης της διαλογής στην πηγή.
Ο κ. Γραφάκος εξέφρασε την χαρά του για την παρουσία του στην Περιφερειακή εκδήλωση του LIFE-IP CEI-Greece, ενός έργου που συντονίζεται από το ΥΠΕΝ, σε συνεργασία με άλλους 19 φορείς, μεταξύ των οποίων οι Δήμοι Τήνου, Πάρου, Αντιπάρου, Θήρας, Αλοννήσου και το διαδημοτικό δίκτυο ΔΑΦΝΗ για τους νησιωτικούς Δήμους, ενώ τόνισε ότι πρόκειται για ένα ολοκληρωμένο έργο που μέσα από πιλοτικά έργα και δράσεις, συμβάλλει στην υλοποίηση των στόχων του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων όπως η πρόληψη δημιουργίας αποβλήτων τροφίμων, η επαναχρησιμοποίηση και η εφαρμογή του Πληρώνω-Όσο-Πετάω.
Ο κ. Ανδρουλάκης αναφέρθηκε στα σημαντικά οφέλη που προκύπτουν από την εφαρμογή της κυκλικής οικονομίας στην Ελλάδα, στο ρόλο του Πράσινου Ταμείου στο έργο LIFE όχι μόνο ως συνδικαιούχος, αλλά και ως συγχρηματοδότης για τους υπόλοιπους συνδικαιούχους του, ενώ παρουσίασε τον καταλυτικό ρόλο του φορέα στον συντονισμό και την υλοποίηση σημαντικών δράσεων του έργου όπως είναι η αποτίμηση δυνατοτήτων διαχείρισης αγροδιατροφικών αποβλήτων και η ανάπτυξη τοπικών ή/και περιφερειακών συμμαχιών για την αξιοποίησή τους, η εφαρμογή οικονομικών εργαλείων για την ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας και οι δράσεις ευαισθητοποίησης και οικοδόμησης δυναμικού, στο πλαίσιο των οποίων διεξάγονται εργαστήρια σε όλες τις Περιφέρειες της χώρας.
Η κα Νικολαΐδου ανέφερε ότι η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αιγαίου, ως αρμόδιος φορέας για την αδειοδότηση των υποδομών διαχείρισης αποβλήτων, στέκεται αρωγός στις σημαντικές προσπάθειες του Φο.Δ.Σ.Α., επιδιώκοντας, με αίσθημα ευθύνης, την ταχύτερη δυνατή ολοκλήρωση των απαραίτητων ενεργειών από την μεριά της.
Η κα Τόγια τόνισε το σημαντικό ρόλο των συστημάτων εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων για την εφαρμογή της κυκλικής οικονομίας, ιδιαίτερα στο πλαίσιο διεύρυνσης αυτών, ενεργοποιώντας επιπλέον λύσεις για την μείωση των αποβλήτων που οδηγούνται προς ταφή.
Η κα Καμμά αναφέρθηκε στις εμβληματικές δράσεις που έχουν υλοποιηθεί στο νησί της Τήλου μέσου του πρότυπου έργου “Tilos Just Go Zero”, καθιστώντας την Τήλο ως το πρώτο νησί μηδενικών αποβλήτων. Επισήμανε ότι σε συνδυασμό με το υλοποιημένο έργο παραγωγής και αποθήκευσης καθαρής ενέργειας του υβριδικού σταθμού, η Τήλος αποτελεί ένα υπόδειγμα ολιστικής προσέγγισης στην έξυπνη και πράσινη διαχείριση των υποδομών της. Επίσης, ως Πρόεδρος του ΔΑΦΝΗ, τόνισε τις σημαντικές δράσεις που υλοποιεί ο φορέας στο νησιωτικό χώρο και την σπουδαία συνεισφορά του τόσο για την ολοκλήρωση εμβληματικών έργων όπως το “Κύθνος Έξυπνο Νησί” και το “Αστυπάλαια Έξυπνο και Βιώσιμο Νησί” όσο και στην παροχή τεχνικής υποστήριξης για την ωρίμανση και υλοποίηση έργων στους 52 Δήμους-μέλη του.
Μετά το πέρας των χαιρετισμών, η κα Κέλλη Κολιγιώργα, Υπεύθυνη Επικοινωνίας του LIFE-IP CEI-Greece στο Πράσινο Ταμείο, ευχαρίστησε τους συνεργάτες για τη διοργάνωση των εκδηλώσεων, καθώς και τους χορηγούς επικοινωνίας για την υποστήριξή τους.
Στη συνέχεια, έλαβε χώρα εισαγωγική ομιλία για την κυκλική οικονομία ως ευκαιρία ανάπτυξης για τον νησιωτικό χώρο από τον κ. Κώστα Κομνηνό, Γενικό Διευθυντή του ΔΑΦΝΗ. Ο κ. Χρήστος Γαμβρούδης, Γενικός Διευθυντής του Φο.Δ.Σ.Α. ακολούθησε, παρουσιάζοντας την πορεία για την εφαρμογή της κυκλικής οικονομίας στο Νότιο Αιγαίο μέσω του σχεδιασμού του φορέα.
Ακολούθως, η κα Μαίρη Πλατή, Project Manager του LIFE-IP CEI-Greece στο ΥΠΕΝ, παρουσίασε την επισκόπηση και τα αποτελέσματα του έργου, ενώ στη συνέχεια, εταίροι παρουσίασαν τις πιλοτικές δράσεις. Συγκεκριμένα, η κα Κάτια Λαζαρίδη, Καθηγήτρια στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, ανέλυσε
δράσεις και μέτρα για την πρόληψη της δημιουργίας αποβλήτων τροφίμων. Ο κ. Φίλιππος Κυρκίτσος, Πρόεδρος της Οικολογικής Εταιρείας Ανακύκλωσης, παρουσίασε το σύστημα Πληρώνω-Όσο-Πετάω και τα Ολοκληρωμένα Πράσινα Σημεία, αναλύοντας την αναγκαιότητά τους και τις σχετικές υποχρεώσεις των φορέων στο δρόμο προς μία “Zero Waste” και κυκλική οικονομία. Ο κ. Ανδρέας Σωτηρόπουλος, Περιβαλλοντολόγος (MSc) στην TERRA NOVA Ε.Π.Ε. Περιβαλλοντική Τεχνική Συμβουλευτική, ανέλυσε την εφαρμογή των συστημάτων χωριστής συλλογής Επικίνδυνων Οικιακών Αποβλήτων (ΕΟΑ) και η κα Δέσποινα Μπακογιάννη, Χημικός Μηχανικός στο ΔΑΦΝΗ, παρουσίασε τη δέσμη μέτρων που εφαρμόζεται στη βάση των αρχών της Κυκλικής Οικονομίας στις επιλεγμένες πιλοτικές νησιωτικές (Τήνος, Αλόννησος, Πάρος, Αντίπαρος, Θήρα) και ορεινές (Ναυπακτία) περιοχές.
Στο τελευταίο μέρος της ημερίδας, έγινε παρουσίαση παραδειγμάτων εφαρμογής των αρχών της κυκλικής οικονομίας στα νησιά της Περιφέρειας. Αρχικά, ο κ. Στάθης Κοντός, Γενικός Γραμματέας του Δήμου Τήλου, ανέλυσε την πορεία του νησιού προς τη μετατροπή του σε ένα “Νησί μηδενικών αποβλήτων” με όχημα το Πρόγραμμα “Tilos Just Go Zero”. Ακολούθως, ο κ. Βαγγέλης Γεωργίου, Head of Operations The Rhodes Co-Lab, παρουσίασε τις δραστηριότητες του εργαστηρίου συνεργασίας “Rhodes Co-Lab” που στοχεύουν στη δημιουργία του πρώτου ολιστικά βιώσιμου τουριστικού προορισμού. Τέλος, η κα Άντα Καραγιάννη, Πρόεδρος της επιστημονικής ομάδας τουρισμού “ΕΠΟΤ Tourism Think Tank”, τοποθετήθηκε γύρω από την κουλτούρα της κυκλικής οικονομίας και τις ευκαιρίες που παρέχει για τη στρατηγική ανάπτυξη του τουριστικού τομέα.
Την ημερίδα συντόνισε ο κ. Κώστας Κομνηνός.
Από τις 27 έως και τις 29 Μαρτίου πραγματοποιήθηκε το Περιφερειακό Εργαστήριο Οικοδόμησης Δυναμικού με συνολικά 266 συμμετέχοντες και στόχο την κατάρτιση των ενδιαφερομένων μερών που καλούνται να σχεδιάσουν και να εφαρμόσουν λύσεις διαχείρισης αποβλήτων.
Κατά τη διάρκεια του εργαστηρίου, παρουσιάστηκε το θεσμικό πλαίσιο διαχείρισης αποβλήτων από την κα Σοφία Μάνη, Προϊσταμένη του Τμήματος Διαχείρισης Αποβλήτων και Συντονίστρια του LIFE-IP CEI-Greece στο ΥΠΕΝ. Επιπλέον, η κα Ζωή Γαϊτανάρου, Εμπειρογνώμονας Διαχείρισης Αποβλήτων του έργου στο Πράσινο Ταμείο, μίλησε για τις Πράσινες Δημόσιες Συμβάσεις, καθώς και τα κλωστοϋφαντουργικά απόβλητα, ενώ ο κ. Δημήτρης Χωματίδης, Εμπειρογνώμονας Κυκλικής Οικονομίας και Πληροφοριακών Συστημάτων του έργου στον φορέα, αναφέρθηκε στα προϊόντα ως υπηρεσία, στα πλαστικά, καθώς και στα ψηφιακά εργαλεία για την κυκλική οικονομία. Οι Εμπειρογνώμονες του Πράσινου Ταμείου με τη συμβολή εταίρων του LIFE-IP CEI-Greece συντόνισαν τη διεξαγωγή επιτραπέζιου παιχνιδιού κυκλικής επιχειρηματικότητας με την ενεργό συμμετοχή των παρευρισκόμενων.
Επιπροσθέτως, ο κ. Φίλιππος Κυρκίτσος πραγματοποίησε παρουσιάσεις για το σύστημα Πληρώνω-Όσο-Πετάω, για δράσεις πρόληψης, για την οικονομία διαμοιρασμού, για την βιώσιμη κατανάλωση, καθώς και για την έννοια της επαναχρησιμοποίησης/αγοράς από δεύτερο χέρι. Επιπλέον, η κα Αντζουλέτα Μπενετάτου, Περιβαλλοντολόγος MSc στον ΕΟΑΝ, μίλησε για τα Απόβλητα Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού (ΑΗΗΕ), καθώς και τα κέντρα επιδιόρθωσης, ενώ η κα Ελένη Κουρούδη, Μηχανολόγος Μηχανικός στον ΕΟΑΝ, αναφέρθηκε στα Νέα Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης και στα Απόβλητα Ηλεκτρικών Στηλών και Συσσωρευτών.
Επίσης, η κα Ευγενία Καραπάτσιου, Περιβαλλοντολόγος (MSc) της ΔΙ.Α.ΔΥ.ΜΑ. Α.Ε. – Διαχείρισης Απορριμμάτων Δυτικής Μακεδονίας, πραγματοποίησε παρουσίαση για τα Κέντρα Δημιουργικής Επαναχρησιμοποίησης Υλικών (ΚΔΕΥ), ενώ ο κ. Στάθης Φορτάτος, Εξωτερικός Συνεργάτης στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, μίλησε για τη μείωση σπατάλης τροφίμων.
Τέλος, η κα Δέσποινα Μπακογιάννη πραγματοποίησε ομιλία με θέμα τη
νησιωτικότητα και τη βιοοικονομία, ενώ ο κ. Ανδρέας Σωτηρόπουλος αναφέρθηκε στη βιομηχανική συμβίωση και τα τοξικά υλικά στα προϊόντα.
