12 ανθρώπινες ζωές στους δρόμους της Ρόδου και 14 ανθρώπινες ζωές για το Νομό της Δωδεκανήσου από την αρχή του χρόνου μέχρι και σήμερα.
Ο συνολικός αριθμός δε των τραυματιών υπολογίζεται ότι μόνο για το πρώτο εξάμηνο ξεπερνά τα 800 άτομα, τα οποία μεταφέρθηκαν με το ΕΚΑΒ στα Νοσοκομεία ή στα Κέντρα Υγείας του νομού μας.
Την εικοσαετία 2004 – 2023 έχουν χαθεί στην Ελλάδα 20.866 ανθρώπινες ζωές στους ελληνικούς δρόμους….
Όλοι εμείς μοιάζει να παίρνουμε μια κλεφτή ματιά από μια επαναλαμβανόμενη τραγωδία , κάθε φορά που συμβαίνει ένα τραγικό τροχαίο στην πόλη μας, και ύστερα… να ξαναγυρίζουμε λίγο-πολύ στα ίδια…
Δεν υπάρχει τίποτα πιο δραματικό και τραγικό μετά από τον αναπάντεχο χαμό ανθρώπινων ζωών στην άσφαλτο. Η στιγμή της ενημέρωσης της οικογένειας για την απρόσμενη απώλεια ενός μέλους της οικογένειάς του είναι ολέθρια. Δεν υπάρχουν λόγια για να παρηγορήσεις τις οικογένειες, όταν σε κλάσματα δευτερολέπτου γίνονται αποδέκτες των κακών μαντάτων και, όπως χαρακτηριστικά έχει διατυπωθεί, «χάνουν τη γη κάτω από τα πόδια τους».
Η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου από τροχαίο είναι ίσως η πιο επώδυνη εμπειρία που μπορεί να βιώσει μία οικογένεια. Όταν ένα παιδί χάνει ξαφνικά τον πατέρα, τη μητέρα ή τον αδερφό του ή όταν ένας γονέας αποχωρίζεται το παιδί του με αιφνίδιο τρόπο χωρίς να έχει προετοιμαστεί ή να το έχει αποχαιρετήσει, τότε η ζωή του αλλάζει για πάντα. Αναμφίβολα δεν υπάρχει πρόσωπο θανάτου συμπαθές. Ωστόσο όλοι μας, υποταγμένοι στην πανανθρώπινη μοίρα του θνητού, έχουμε μια μικρή εξοικείωση με τον θάνατο από φυσικά αίτια.
Στον πόλεμο των δρόμων, ο θάνατος έχει το απεχθέστερο πρόσωπο και μια ιδιαίτερη σκληρότητα καθώς είναι αιφνίδιος και απροσδόκητος, αποτελεί δημόσιο γεγονός, προ-καλείται ή από τον ίδιο ή από άλλο πρόσωπο, στο θύμα ασκείται τρομερή βία που με τη σειρά της προκαλεί τρομερές παραμορφώσεις που συχνά καθιστούν ακόμη και τον ύστατο χαιρετισμό μια εφιαλτική εμπειρία για τους συγγενείς και φίλους.
Οδηγούμε πιστεύοντας ότι «Δεν θα συμβεί ποτέ σε μας» «θα συμβεί μόνο στους άλλους» και μέσα σε ελάχιστες στιγμές οδηγούμαστε, χωρίς προειδοποίηση, αναπάντεχα, ξαφνικά και χωρίς λόγο, από τη Ζωή στον Θάνατο, από την Υγεία στην Αναπηρία, από τη Χαρά στη Δυστυχία.
Δυστυχώς όμως όλοι είμαστε «εμείς και οι άλλοι» και αν δεν δείξουμε σεβασμό και υπευθυνότητα για κάτι που πραγματικά εξοντώνει και καταστρέφει δεκάδες ζωές καθημερινά, είναι σίγουρο ότι το πιο φρικτό νέο ίσως χτυπήσει και τη δική μας πόρτα, όταν δεν συνειδητοποιήσουμε την τραγικότητα του τροχαίου δυστυχήματος – και τότε θα είναι πολύ αργά.
Η ΕΥΘΥΤΑ-ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ ΟΔΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΡΟΔΟΥ, διαχρονικά πιστεύει στο Όραμα «Μηδεν Θάνατοι στο Δρόμο» «Vision Zero» και στην Βιώσιμη Κινητικότητα.
Το «Vision Zero» δεν αντιμετωπίζει το πρόβλημα των οδικών δυστυχημάτων και της οδικής ασφάλειας με τον παραδοσιακό τρόπο. Αποτελεί μια καινοτόμο προσέγγιση που έχει ως βασική της αρχή πως η ανθρώπινη ζωή και υγεία είναι πάνω από όλα, το ανθρώπινο λάθος είναι αποδεκτό και αναμενόμενο και η ευθύνη για την οδική ασφάλεια είναι κοινή. Πιο συγκεκριμένα, το «Vision Zero» αναγνωρίζει ότι οι άνθρωποι θα κάνουν λάθη, επομένως το οδικό σύστημα και οι σχετικές πολιτικές πρέπει να σχεδιάζονται έτσι ώστε αυτά τα αναπόφευκτα λάθη να μην οδηγούν σε σοβαρούς τραυματισμούς ή θανάτους. Αυτό σημαίνει ότι οι σχεδιαστές του συστήματος μεταφορών και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής αναμένεται να βελτιώσουν το οδικό περιβάλλον, τις πολιτικές και άλλα συναφή συστήματα για να εξασφαλίσουν ότι οι συγκρούσεις, όταν και όποτε γίνονται, να είναι όσο το δυνατό λιγότερο σοβαρές και επικίνδυνες. Τέλος, αναγνωρίζει ότι πολλοί παράγοντες συμβάλλουν στην ασφαλή κινητικότητα, συμπεριλαμβανομένων του σχεδιασμού των δρόμων, των ταχυτήτων, των συμπεριφορών, της τεχνολογίας και των πολιτικών, και θέτει σαφείς στόχους για την επίτευξη του κοινού στόχου μηδενικών θανάτων και σοβαρών τραυματισμών.
Η οδική ασφάλεια είναι ευθύνη όλων. Να έχουμε πάντα στο μυαλό μας, ότι υπεύθυνος για τα τροχαία δυστυχήματα, είναι ο άνθρωπος, σαν οδηγός, επιβάτης, πεζός, σχεδιαστής του οδικού δικτύου, εργολάβος, πρωθυπουργός, υπουργός, βουλευτής, περιφερειάρχης, δήμαρχος, αντιδήμαρχος, πολίτης και γενικά ο Άνθρωπος. Αν ο άνθρωπος, συνειδητοποιήσει ότι το πολυτιμότερο αγαθό που έχει είναι η υγεία του, αυτή η ίδια του η ζωή του, τότε ίσως και μόνο θα αλλάξει τρόπους σκέψης, συμπεριφοράς και αντιμετώπισης του τροχαίου δυστυχήματος.
Οι βασικές γενεσιουργές αιτίες του υψηλού αριθμού τροχαίων δυστυχημάτων στην Ελλάδα συνοψίζονται παρακάτω:
- Αστυνόμευση δεν είναι συστηματική (χωρικά και χρονικά) και επαρκής ώστε να γίνεται αντιληπτή από τον οδηγό για να αλλάξει τη συμπεριφορά του (ο έλεγχος είναι 6,5 φορές λιγότερος από τον μέσο όρο στην Ευρώπη). Οι αλλεπάλληλες εξαγγελίες μέτρων αστυνόμευσης αποδεικνύονται τελικά ψευδεπίγραφες αφού όχι μόνο ο αριθμός υπηρετούντων στις υπηρεσίες τροχαίας είναι ανεπαρκής, αλλά το ψηφιακό μας κράτος εστιάζει πως θα εισπράττει ηλεκτρονικά τα πρόστιμα αλλά όχι στο πως θα τοποθετήσει κάμερες ελέγχου παραβάσεων της κυκλοφορίας.
- Η οδική υποδομή και η συνολική οργάνωση του χώρου και της κυκλοφορίας στις πόλεις είναι προσανατολισμένες στα Ι.Χ. και στην ταχύτητα, αφήνοντας στο περιθώριο τους ευάλωτους χρήστες της οδού (δικυκλιστές,πεζούς κ.λπ.) και την ασφάλειά τους.
- Το υπεραστικό οδικό δίκτυο (ειδικά το επαρχιακό) έχει ανεπαρκή συντήρηση και αρκετές ατέλειες που επιφυλάσσουν πολλές επικίνδυνες εκπλήξεις στους οδηγούς, χωρίς
να τους συγχωρούν τα λάθη.
- Οι ανεπάρκειες της Πολιτείας αποτελούν κακό παράδειγμα για τους πολίτες.
- Η Πολιτεία και οι πολίτες αδιαφορούν για την τήρηση των κανόνων και τη σωστή κυκλοφοριακή συμπεριφορά.
Τα βασικά θεσμικά προβλήματα οδικής ασφάλειας στην Ελλάδα είναι:
- Η αναποτελεσματική οργάνωση της Δημόσιας Διοίκησης που έχει αποτέλεσμα την αδυναμία σωστής και σε βάθος χρόνου εφαρμογής οποιασδήποτε δράσης οδικής
ασφάλειας.
- Η ανυπαρξία οργανωμένων δομών της Πολιτείας με ευθύνη την οδική ασφάλεια και η μη λογοδοσία των φορέων της για την εφαρμογή των δράσεών τους, με αποτέλεσμα οι δράσεις να είναι περιορισμένες και χωρίς τα επιθυμητά, πάντα, αποτελέσματα.
- Η μη λειτουργία κεντρικού φορέα οδικής ασφάλειας με ουσιαστική ευθύνη, με εξουσία στις υπηρεσίες της Πολιτείας και με λογοδοσία για τις δράσεις του.
- Η ανεπαρκής χρηματοδότηση για την οδική ασφάλεια η οποία συχνά εξαντλείται γρήγορα χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα.
- Η αδυναμία κατανόησης πως η οδική ασφάλεια είναι επιστήμη, μάλιστα αρκετών και διαφορετικών ειδικοτήτων, και ότι απαιτείται σωστή και διαρκής έρευνα και τεκμηρίωση
των κάθε είδους αποφάσεων.
Πολλές χώρες και πόλεις υιοθέτησαν την Προσέγγιση Ασφαλούς Συστήματος και το Όραμα «Μηδέν Θάνατοι» «Vision Zero» στα Εθνικά τους Σχέδια για τη βελτίωση του επιπέδου της οδικής ασφάλειας. Οι χώρες που θέλησαν πραγματικά να περιορίσουν τις τροχαίες συγκρούσεις και τα θύματα τους μπόρεσαν να το κάνουν. Προφανώς, στη χώρα μας τέτοια επιθυμία δεν υπάρχει, αντίθετα υπάρχει υπερεπάρκεια νέων διαθέσιμων για ανθρωποθυσίες στο οδικό δίκτυο με την ευλογία του κράτους.
Αν ήθελαν…
Στη δική μας χώρα, απαιτούνται και πολιτική βούληση και θαρραλέες αποφάσεις για τη δραστική βελτίωση του επιπέδου οδικής ασφάλειας και την επίτευξη, έστω, των στόχων που έχει θέσει το Στρατηγικό Σχέδιο 2021-2030.
Η τρομακτική απώλεια τόσων ανθρώπων θα έπρεπε να είχε θέσει σε συναγερμό όλους εκείνους που κατέχουν θέσεις δημόσιας ευθύνης με στόχο να αυξηθεί η ασφάλεια στους δρόμους. Κι όμως διαχρονικά συμβαίνει το αντίθετο: λίγοι άνθρωποι, κυρίως εθελοντικά, ασχολούνται με πάθος για να αλλάξουν τα πράγματα. Το πολιτικό σύστημα αδιαφορεί επιδεικτικά. Πολλοί μάλιστα το χαρακτηρίζουν κυνικά μη πολιτικό θέμα. Ακόμα και σε επίπεδο κοινωνίας το ζήτημα βρίσκεται χαμηλά στην ατζέντα των συζητήσεων.
Δυστυχώς, μήπως έχουμε συνηθίσει σε αυτή την κατάσταση, δεν κάνουμε την αυτοκριτική μας και ούτε ευαισθητοποιούμαστε όσο θα έπρεπε για να πιέσουμε να σταματήσουν να χάνονται ζωές στους δρόμους της χώρας μας.
Έχοντας λοιπόν πλήρη επίγνωση των κινδύνων και δυσκολιών που καραδοκούν στους δρόμους, έχοντας όμως συνειδητοποιήσει ότι το πιο πολύτιμο αγαθό είναι η ίδια μας η ζωή, η ακεραιότητα των παιδιών μας, των αγαπημένων μας και ότι όλα κινδυνεύουν να χαθούν σε κλάσματα δευτερολέπτου από τη συμπεριφορά μας κατά την οδήγηση, οφείλουμε να οδηγούμε προσεκτικά και υπεύθυνα.
«Η ασφάλεια στις μετακινήσεις μας είναι ανθρώπινο δικαίωμα, που πρέπει να το διασφαλίζουμε και να το διεκδικούμε καθημερινά». Την ώρα που οδηγούμε ο δρόμος και το όχημά μας είναι δεδομένα και δεν αλλάζουν. Η συμπεριφορά μας όμως μπορεί να αλλάξει. Εμείς κάνουμε τη διαφορά.
Η ανθρώπινη ζωή είναι ανεκτίμητη: Είναι ευθύνη της Πολιτείας αλλά και δική μας ευθύνη να το συνειδητοποιήσουμε και να προσαρμόσουμε τη συμπεριφορά μας στον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, στον κώδικα ζωής, που ρυθμίζει τη συνύπαρξη οχημάτων και ανθρώπων στους δρόμους με σεβασμό προς όλους και καθορίζει πώς θα κινούμαστε χωρίς να θέτουμε σε κίνδυνο τη ζωή μας και αυτή των συνανθρώπων μας.
Να θυμόμαστε πάντα: οδηγούμε προσεκτικά και υπεύθυνα, έχοντας τα μάτια μας στον δρόμο. Τηρώντας απλούς κανόνες μπορούμε να σώσουμε πολλές ζωές. Είναι στο χέρι μας να χαιρόμαστε την κάθε στιγμή με τα αγαπημένα μας πρόσωπα
Ας δείξουμε στο δρόμο τον καλύτερο εαυτό μας. Η ανταμοιβή είναι η ίδια μας η ΖΩΗ!
